«Մայրիկիս զգեստի վրա դեռ կար յոթ կոճակ, որ պատվարի պես կանգնած էին անորոշ ապագային դեմ-հանդիման». Անրի Վերնոյ

Ինչպես բոլոր փողոցները, մեր հասցեի փողոցը նույնպես սկսվում էր 1 համարով։ Նորից բավական քայլեցինք, մինչև հասանք 109 համարին։ Երբ հայրս ուսի շարժումով շալակի բեռն իջեցրեց մի դարպասի մոտ, հասկացա, որ տեղ ենք հասել։ Մայրիկս ուշադիր կարդաց պատուհաններից մեկին փակցված ստվարաթղթի վրայի ձեռագիր հայտարարությունը․ «Վարձու սենյակ՝ կահավորված։ Բոլոր հարմարություններով»: էմալե մի փոքրիկ կապույտ ցուցանակի վրա սպիտակով գրված էր․ «Ջուր, գազ, էլեկտրականություն բոլոր հարկերում»: Տան ճակատը գորշ էր, մի քիչ ճաքճքած, վերջին հարկն ուներ երկաթյա պստլիկ պատշգամբ:

Գայանեն ու Աննան մնացին դրսում, մեր կապոցի մոտ։ Ես գնացի հորս ու մորս հետևից։ նրանք ծեծեցին առաջին հարկի դռներից մեկը։ Մուտքի մոտ տարածված էր սուր սխտորահոտ։ Դուռը կիսատ բացվեց, և անմիջապես կոկորդներս բռնեց սաստկացող գարշահոտությունը:

Սկզբում տեսա մի զույգ մաշված հողաթափ՝ քիթը ներբանից անջատված, ապա վերևում, փեղկերի արանքում՝ կանացի կիսադեմ:

Չդիտեմ տանտիրուհին էր, շենքի կառավարչուհին, թե սեփականատիրուհին։ Մարսելի տներում բարապան չկա։ Լսելով հայրիկիս արտասանած մի քանի աղճատված բառերը, կինը լայն բաց արեց դուռը, և տիկին Պելեգրենը հայտնվեց իր ամբողջ գունդուկլորությամբ. հսկա, հաստափոր, պսպղուն, ուրախ, շատախոս։ Նրա ընդհանուր ուրվագիծը հիշեցնում էր իրար վրա շարված երեք անհամաչափ գունդ։ Մինչ կմագլցեինք չորս հարկ, ես լիուլի ժամանակ ունեցա հաշվելու նրա սև զգեստի բազում յուղաբծերը։ Նրա ուռուցիկ, նրբերշիկի շարոցի նման կարճ մատները կառչում էին բազրիքից, որպեսզի տեղափոխեն ծանր մարմինը:

Ներքևի ցուցանակի խոստումները պահված էին։ Իսկապես կար մի սենյակ, քանի որ կար առաստաղ, որտեղից կախված էր էլեկտրալար՝ ծայրին խեցեղեն լուսամփոփ, որի տակից երևում էր լամպը։ Կար նաև հատակ՝ ծածկված ութանկյուն, մանր սալիկներով, որոնք երևի ժամանակին կարմիր են եղել (մի քանիսը պահպանել էին նախնական գույնը): Կային պատեր՝ գունավոր թղթով պաստառված, որոնք տեղ-տեղ պոկված էին, կար մի լուսամուտ, որ բացվում էր երկաթյա փոքրիկ պատշգամբի վրա և, վերջապես, անկյունում կասկածելի մաքրությամբ կոնք և ծորակ, որոնք մեզ ապահովում էին արդի հարմարավետությամբ:

Սենյակը նաև կահավորված էր, երկտեղանոց մի մահճակալ, բազմոց, սեղան, երեք խարխուլ աթոռ, պահարան։ Ժամանակի հաշիվը կորցրած միջնորմը և մի փոքր երևակայությունը համարյա կարող էին հավատացնել, թե սենյակը երկուսն է:

Գազն էլ ճիշտ էր։ Սանդուղքի գլխին եղած սենյակը շռայլորեն անվանվում էր «խոհանոց», երկու աչքանի գազօջախի պատճառով, որ պիտի սպասարկեր հարկի երկու վարձակալներին:

Տիկին Պելեգրենն անվերջ խոսում էր։ Կյանքում առաջին անգամ «ֆրանսերեն» էի լսում մոտիկից։

Երբ տիկինը մատնացույց արեց ինձ, կարծեցի, թե լավ բան է ասում անուշիկ, փոքրիկ, գանգրահեր տղայի մասին, որպիսին ես էի։ Մայրս պատասխանի հետ շոյեց մազերս։ Ենթադրեցի, թե շնորհակալություն է հայտնում:

Ավելի ուշ իմացա, որ տիկին Պելեգրենը զզվանք է արտահայտել չար տղաների հասցեին և զգուշացրել է, որ հանկարծ ես չաղմկեմ սանդուղքի վրա, և մայրս հանգստացրել է նրան, նկարագրել խելոք և հանգիստ երեխայի, որպիսին ես էի:

Տանտիրուհու դեպի պատշգամբ տնկված թմբլիկ մատը ինձ ենթադրել տվեց, թե խոսքը ծաղկի թաղարների մասին է, որոնք պիտի զարդարեին մեր տեսարանը։ Այնինչ նա պարզապես զգուշացնում էր, թե արգելված է լվացք փռել պատշգամբում:

Իմ առաջին շփումը այս սքանչելի լեզվի հետ երկարատև թյուրիմացություն եղավ։

Մայրս, ասես թե լավ տեսնելը օգնում է լավ հասկանալուն, աչքերը շատ լայն բացած, որ հանկարծ չթարթի, հուսահատ հառել էր տանտիրուհու հաստաշուրթ բերանին, որտեղից ժայթքում էր սխտորով ու քրքումով համեմված այդ մլթոներենը։ Ըստ երևույթին, արևելքում սովորած ֆրանսերեն երեք բառից հազիվ մեկն էր օգնում մի կերպ ըմբռնելու այդ ճառախոսության ընդհանուր իմաստը։ Հաղորդակցման դժվարությունը ամենևին չէր մտահոգում այդ գունդուկլոր չաչանակին, քանի որ ինքն իր երկրում էր և, ի վերջո, մենք էինք պարտավոր հասկանալու իրեն:

Երբ հայրս իր ոլորված թղթերի խուրձից հանեց մի քանիսը տանտիրուհու համար, ես հասկացա, որ մենք ձեռք էինք բերել ապաստանի իրավունք:

Սանդուղքի վրա խաղարկվեց ևս մի տեսարան՝ մորաքույրերիս պատճառով։ Տիկին Պելեգրենը կարծել էր, թե մենք երեք հոգի էիք, այնինչ հինգն էինք։ Բայց նա այլևս ցանկություն չուներ վերադարձնելու արդեն դրպանը մտած փողերը, և լրացուցիչ մի գումարով հարցը լուծվեց:

Մայրիկիս զգեստի վրա դեռ կար յոթ կոճակ, որ պատվարի պես կանգնած էին անորոշ ապագային դեմ-հանդիման:

 Անրի Վերնոյ «Մայրիկ»