«Իմ երեք մայրերը, երեքն էլ շաղախված միևնույն սիրուց». Անրի Վերնոյ

Սկիզբը՝

«Այսօր արդեն գիտեմ, որ խմորեղեն պատրաստելը պարզապես առիթ էր մեր վերապրած յուրաքանչյուր օրը դարձնելու տոնական». Անրի Վերնոյ

Մեր սենյակում երբեք լիակատար մթություն չէր լինում։ Անվարագույր լուսամուտից միշտ երևում էր երկնքի մի քառանկյուն, ուր մինչև լույս երևում էին թափառական աստղերը։

Մենք՝ անորոշ կարգի ուղևորներս, Ֆրանսիայում առաջին գիշերն անցկացրինք մեր ննջարան-վագոնում, անհարմար մահճակալների վրա, որոնք, սակայն ծածկված էին մեր շքեղ, ասեղնագործ սավաններով։ Հայրս քնում էր նեղլիկ բազմոցին, մայրս և Աննա մորաքույրս, պառկելով երկտեղանոց մահճակալի ցանցին, իրենց ներքնակը տվել էին ինձ ու Գայանե մորաքրոջս։ Հրեշտակի նման իմ Գայանեն, որ ամբողջ կյանքն ապրել է ուրիշին նեղություն չտալու մտահոգությամբ և միշտ պատրաստ է եղել կյանքը զոհաբերելու հանուն հարազատի մի ժպիտի, աշխատում էր քիչ տեղ գրավել լայն ներքնակի վրա։ Կծկվում, ծնկները ծալում էր կզակի տակ և անշարժ պառկում մի անկյունում։ Առավոտյան նրան տեսնում էի նույն դիրքով։

Բայց այդ երեկո, չնայած քունս տանում էր և կոպերս ծանրացել էին, ես լողում էի քնի և արթնության սահմաններում։ Մի տեսակ թմբիր էր պատել ինձ։ Կարճ, հպանցիկ պատկերները խառնիխուռն, անկարգ հաջորդում էին միմյանց, նավը, տիկին Պելեգրենի դեմքը, մեռելը ծովը գցելը, հարևանի ճղճղոցը… հատակին փռված իմ ներքնակը վերուվար էր անում։ Սրեցի ականջներս։ Թվաց, թե այլևս չեմ լսում մերոնց շնչառությունը։ Այս որտե՞ղ էի։ Մենակությունից վախեցած ես անդիմադրելի պահանջ զգացի հավաստիանալ, որ մերոնք իրենց տեղում են։

Անլսելի ձայնով շշնջացի.

– Քնա՞ծ եք։

Ինձ թվաց, որ ես չեմ լսում ձայնիս հնչյունները։ Տագնապած, զարհուրած գիշերվա անթափանց լռության սառնությո՛ւնից, ես պիտի վերգտնեի Գայանեին։ Նա էր իմ փրկության խարիսխը։ Ձեռքս մեկնեցի նրա կողմը և հանդիպեցի դատարկության։ Ձեռքս պարզապես չէր հասել անկյունում կծկված Գայանեին։ Այս անգամ ավելի բարձրաձայն կրկնեցի․

– Քնա՞ծ եք։

Ձգված զսպանակի նման իր բնից ազատվելով, Գայանեն դուրս թռավ անկողնուց։ Վառվեց լույսը, որ ինձ՝ կուրացուցիչ թվաց, թեև մեր սենյակի միակ լույսն էր։ Մայրիկը, մորաքույր Աննան, անկողինների մեջ նստած, վեր կենալու պատրաստ, անհանգիստ, նայում էին ինձ։ Հայրս խոր քնած էր։

– Լավ չե՞ս։ Որևէ բա՞ն ես ուզում։

Այս պարզ, անպաճույճ, սիրո խոսքերը ինձ ազատեցին գիշերային ստվերներից։

Ինձ հարկավոր չի այն տխմար ավազավաճառը, որ երևակայական քուն է բաշխում։ Քնաբեր այդ խաղալիքների փոխարեն, որ հորինել են մեծերը փոքրիկների համար, ես գերադասում էի իմ սուրբ Ժամապահների դեմքերը։ Մայրիկ, Աննա և Գայանե, Սիրո երրորդություն, իմ երեք մայրերը, երեքն էլ շաղախված միևնույն սիրուց, իրենց անկողիններում նստած, անքուն, համբերությամբ սպասում էին մինչև իմ քունը տանի։ Աստիճանաբար այդ պատկերի ուրվագծերը մեղմացան, հետո անհետացան անուշ մի փափկության մեջ։ Ես քնում էի։

 Անրի Վերնոյ «Մայրիկ»