Blog Medium Without Sidebar

Արևելյան Հայաստանի գավառներում դպրոցներ բացելու լավագույն օրինակը Արցախի Ամարասի վանքն է, որի անունը տալիս միշտ հիշում են, որ կից դպրոցը V դարի սկզբին բացել է հայոց առաջին ուսուցիչը: Ավելի ուշ, երբ Մաշտոցն անցնում է Մեծ Հայքի բյուզանդահպատակ գավառներ, սկսում է պայքար մղել բորբորիտների աղանդի դեմ: Դրա համար բյուզանդական իշխանության կողմից նրան շնորհվում է ակումիտ՝ «անքուն, ճգնող» տիտղոսը, սակայն արգելվում է զբաղվել դպրոցների հարցով: Այս պատճառով 420-422 թթ. նա Սահակ Պարթևի նամակներով գնում է Կոստնանդնուպոլիս, հանդիպում Թեոդոս Բ կայսերը և հունաց պատրիարք Ատտիկոսին, մեծամեծ պարգևներ ստանում և իրավունք ձեռք բերում դպրոցներ բացելու Արևմտյան Հայաստանում: Իսկ թե նախապես ինչո՛ւ էին մերժում Մաշտոցին, պարզ է դառնում Խորենացու մեջբերած 3 նամակներից, որոնցից ամենամեծ մեղադրանքը հնչում է «Թեոդոս...

Իմ սրտի միջով կարճ օրերի պեսՁմռան մրրիկներ կգան ու կանցնեն,Քանզի արծիվ եմ՝ ուժեղ, շանթակեզ,Եվ ցուրտ հողմերն ինձ կհզորացնեն…Ափսո՜ս, որ ոմանք ինձ չեն հասկանում՝Իմ ներս ու դրսին ծանոթ ի մոտո,Ես ամեն ինչից գլուխ եմ հանում՝Առավելևս այն բանից հետո,Երբ նեղ ու դժվար բոլոր օրերիսԸնկերներիս և թշնամիներիսՄեկ-մեկ, հիմնովին բացահայտեցի,Իսկ վերջում էլ ինձ ի հայտ բերեցիԵվ, անշուշտ, քե՜զ հետ… Չհամբերեցի՜…Կարոտո՜ւմ եմ քեզ, լոկ քեզ սիրեցի,Սիրո երկինքն է գլխիս փուլ գալիս,Ես սիրում եմ քեզ առանց մի բառի,Քեզ առանց խոսքի ամենն եմ տալիս,Ինչպես մեղեդուն՝ լարը կիթառի,Յուրաքանչյուր տող քոնն է և քոնը,Սերն է ստանձնել իմ այս պաշտոնը…Ամեն բան միայն լույս է իմ աչքին,Երբ նայում է քո լուսե հայացքին…Ու թե վերապրեմ քո ձմռան ձյունից,Ճակատագրից թե գոյատևեմ,Էլ չեմ խուսափի ես քո անունից,Դեպի քո...

«Նկարը պետք է արտահայտի կյանքն այնպես, ինչպես այն երեւում է մեր աչքին»:                                                                                                        Վարդգես Սուրենյանց Իսկ Սուրենյանցի աչքին կյանքը երեւում էր այնպես, ինչպես կարող էր տեսնել ոչ միայն նկարչի, այլեւ մտածողի աչքը. որ գույներից բացի տեսնում է տառապանքի երեւացող ու չերեւացող ծալքերը. նրա «Ծերունին» (1883 թ.) թվում է կյանքից հոշոտված, սակայն հպարտ ու աննահանջ… Սուրենյանցի գեղանկարները հարուստ չեն կեցվածք ընդունած բնորդների ստատիկ պատկերներով, որ սոսկ հայացքի համար են եւ ոչ մտորելու. նրա կերպարները շարժուն են, հարուստ կենսագրությամբ, որ դիտողին տանում են այն միջավայրը, որի պատմությունն ու գույները վարպետությամբ հաղորդում է նկարիչը, ում վրձինն աշխատում է ոչ միայն արտաքին գեղեցկության, այլեւ ներաշխար...

Սրտիս մեջ տեղ չկար,քեզ բռիս մեջ պահեցի, աչքիս առաջ։Պինդ սեղմած մանկությանս հինգ կոպեկանոցի նման։ Գիտեի, թե արճիճի նման հալվելով կհոսես:Ու երակիցս դուրս կգաս կաղապարի տեսքով,փրկելու սիրտս…Լացած մանկան նմանխաղաղվեցի երազում։Էն, որ պտուկն առածբերանի մեջկուրծք է ուտում երկու ձեռքով…Երբ վեր թռա ու վախեցած ձեռքս դեպի ափս տարա,քրտնած ափս էր ինձ մնացել։Ա~խ, երանի ատելու ձևն իմանայիսիրելու պես… ԳԱՅԱՆԵ ՓԱՅՏՅԱՆ