• Home
  • Թարգմանություն
  • Ուսանողական անկյուն
  • Տեսադարան
  • ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ
  • Eng
  • Рус
  • Հայ
  • Fra
  • Գլխավոր
    • Իրադարձություն
    • Հարցազրույցներ
    • Մշակութային անցուդարձ
    • Տեղեկատվություն
    • Հասարակություն
    • Սոցիալական ցանցեր
    • Առողջություն
  • Մշակույթ
    • Արձակ
    • Կինո
    • Թատրոն
    • Մանրանկարչություն
    • Պար
    • Լուսանկարչություն
    • Պոեզիա
    • Հայկական գորգագործություն
    • Խեցեգործություն
    • էպոս
    • Կրոն
    • Տարազներ
    • Տոն
    • Քանդակագործություն
  • Գիտական հոդվածներ
    • Արվեստաբանություն
    • Աստվածաբանություն
    • Բանասիրություն
    • Գրականագիտություն
    • Երաժշտագիտություն
    • Լեզվաբանություն
    • Ծիսագիտություն
    • Հոգեբանություն
    • Մանկավարժություն
    • Պատմաբանություն
    • Փիլիսոփայություն
    • Թատերագիտություն
    • Հրապարակախոսություն
  • Հետադարձ հայացք
    • Կենսագրականներ
    • Հուշեր
    • Նամականի
    • Մեր մեծերը
  • Հուշակոթողներ
    • Թանգարաններ
    • Տաճարներ
    • Տուն-թանգարաններ
    • Քարանձավներ
  • Օնլայն վաճառք
  • Տեսադարան
BREAKING NEWS
ՓԱՇՈՅԱՆԻ ԳԱՂԱՓԱՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՆԵՐԻՆ
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ. ԱՂԱՎՆՈՒ ՎԱՆՔԸ (Ազգային ավանդություն)
ՊԱՏԵՐԱԶՄ
Ցեղասպանությունը փաստերի լեզվով
Հասմիկ Սարգսյան. ԱՐԴ ԱՐԵՎԵԼՔԸ ՔԵԶՆՈՎ Է ՀՂԻ…
Տիգրան Մանսուրյանը երբ խոսում է, մեղեդի է, իսկ երբ լուռ է՝ դառնում է ԼՌՈՒԹՅԱՆ ՍԻՄՖՈՆԻԱ… 

Նամակի փոխարեն

Posted On 08 May 2018
Comment: 0
Tag: Հասմիկ Պողոսյան, Նարե Շարմազանովա

Բարև, Նարե Շարմազանովա

 

Կարդացի քո նամակը, որը գրել ես վերջին մեկ ամսվա ընթացքում մեր Հայրենիքում ծավալվող ներքաղաքական զարգացումների առթիվ: Եվս մի քանի օր, և դու ավարտելու ես դպրոցը, հետո ստանալու ես Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու անձնագիր: Իսկ  ես,  նույնպես լինելով անկախ Հայաստանում մեծացած հայուհի, ուզում եմ, որ մեր այս հեռակա երկխոսությունը նման լինի Հայաստանի հետագա ճակատագրով մտահոգ երկու հասուն աղջիկների զրույցի: Խնդրում եմ  նամակս ընդունիր որպես ավագ քրոջ խոսք և դիտարկում: 

Նարե ջան, նամակդ ինքնին շատ խոսուն էր սկսած վերնագրից՝ «Հեղափոխության անտեսված կողմը»: Ոչ միայն վերնագրում, այլև նամակի տեքստում դու քանիցս օգտագործել ես «անտեսված»  կամ  «անտեսանելի»   բառերը: Եվ քո խոսքը սկսել ես այսպես.

«Ում համար՝ «թավշյա հեղափոխություն», ինձ համար՝ «շոկային հեղափոխություն»: Ում համար՝ «բաց ձեռքերի», սիրո և հանդուրժողականության, ինձ համար՝ ատելության և պիտակավորման հեղափոխություն: Ում համար՝ հաղթանակի, ինձ համար՝ կորուստների հեղափոխություն:  

Այս քսան օրերին շատ ժամանակ եմ ունեցել մտածելու, թեև զգացմունքների հեղեղը սրբեց բանականությունը, ինչից հետո մնաց միայն լռելու ցանկություն:

Լռել, որովհետև միևնույն է, մարդիկ լսում են այն, ինչ ուզում են լսել եւ տեսնում են այն, ինչ ուզում են տեսնել: Բայց այս հեղափոխությունն էլ ունի անտեսանելի կողմեր: Ու դրանցից մեկը, գուցե աննշանը՝ ես եմ»:

Ի սկզբանե ասեմ, որ դու ամենևին էլ անտեսված չես: Եվ ուզում եմ քեզ ուղղել հետևյալ հարցը. այս քսան օրերի ընթացքում, երբ ամբողջ աշխարհը լուսաբանում էր Հայաստանում տեղի ունեցող «թավշյա հեղափոխությունը», փորձե՞լ ես մտածել, թե ինչն է ստիպել այսքան մարդկանց ոտքի կանգնել: Հավանաբար՝ ոչ: Եթե հասցնեիր այս մասին խորհել,  ինքդ քեզ անընդհատ չէիր ուղղի հռետորական հարցը՝ «Ինչի՞ համար»: Կփորձեմ քեզ պատասխանել:

Ուղիղ 30 տարի առաջ մեր հայրիկների և պապիկների սերունդը պայքարում էր մեր հնամենի երկրի՝ Հայաստանի անկախության և Արցախը Մայր Հայրենիքին միավորելու համար: Պատերազմ էր, երկրաշարժի հասցրած վերքերն այսօր էլ դեռ  լիովին չի ապաքինվել: Բայց այդ օրհասական տարիներին մեր ժողովուրդը պայքարեց և հաղթեց մեզ պարտադրված պատերազմում: Հաջորդ քայլը լինելու էր կառուցել մի երկիր, որն արժանի կլիներ նախնյաց փառքին և ստեղծած քաղաքակրթությանը: Հայրդ, հավանաբար, հիշում է Արցախյան պատերազմի մեր մեծ հերոսներից մեկի՝ Մոնթե Մելքոնյանի այս խոսքերը.

 -Յուրաքանչյուր ժողովրդի հաղթանակ առաջին հերթին ազգային համախմբվածության արդյունք է, որ պիտի կառուցված լինի խելամիտ հաշվարկների վրա:

Ինչպես ցույց տվեց ժամանակը, մեր պապերի երազած անկախ Հայաստանի իշխանության ղեկը  ստանձնած քաղաքական ուժերը չըմբռնեցին այս խոսքերի իմաստը: Չհասկացան, որ մեր վերագտած ԱՆԿԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ գերակա արժեք է, որը հերթական անգամ կորցնելու իրավունքը մենք պարզապես չունենք: Չհասկացան և սկսեցին մեր երկրին վերաբերվել որպես մասնավոր սեփականության՝ գողանալով քեզ նման հազարավոր երեխաների մանկությունը, նրանց ծնողներին զրկելով մեր Հայրենիքի համար ապրելու, արարելու և սիրած մասնագիտությամբ զբաղվելու բոլոր հնարավոր միջոցներից:

Գիտե՞ս, երբ շատ տարիներ առաջ  երջանկահիշատակ ազգային-քաղաքական գործիչ Աշոտ Նավասարդյանը ստեղծում էր  Հայաստանի Հանրապետական Կուսակցությունը, նախատեսում էր, որ այն  լինելու էր մեր մեծ զորավար և փիլիսոփա Գարեգին Նժդեհի գաղափարների կրողն ու կյանքի կոչող ուժ՝ մեր պետականության ողնաշարը: Իսկ Գարեգին Նժդեհն ասում է. «Արժանի չես Հայրենիքիդ, եթե այն չես դավանում իբրև գերագույն նպատակ, իսկ անձդ՝ միջոց»: Սա հասցեագրված է այն մարդկանց, որոնք  մեր երկրի պետական օղակներում բարձր դիրքեր ու պաշտոններ են զբաղեցնում և դեռ զբաղեցնելու են: Բայց Աշոտ Նավասարդյանի, ապա նաև լուսահոգի վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանի անժամանակ մահից հետո Հայաստանի Հանրապետական Կուսակցությունը սկսեց շեղվել իր սկզբնական գաղափարներից. նրա շուրջ հավաքված մարդիկ սկսեցին մոռանալ, որ Հայրենիքը հավերժական արժեք է, իսկ իրենց պաշտոնները՝ Հայրենիքին ու ժողովրդին ծառայեցնելու միջոց: Երկրում ծայր առավ համատարած սոցիալական անարդարությունը: Չէ՞ որ Գարեգին Նժդեհը ցույց է  տվել  նաև ուժեղ երկիր կառուցելու իր բանաձևը. «Սոցիալապես որքան արդար, այնքան զորավոր է հայրենիքը»: Մինչդեռ փորձի՛ր շրջել մեր  հեռավոր բնակավայրերով: Երբևէ եղե՞լ ես , օրինակ, սահմանամերձ գյուղերում: Տեսե՞լ ես փոքր տնակներում ապրող երեխաների կյանքի  պայմանները. քո տարեկիցներն ու ավելի փոքրերը իրենց ծնողներին երբեք չեն դիմում որևէ խնդրանքով , որպեսզի նրանց ավելորդ անգամ ցավ չպատճառեն՝ իրենց երեխաների ամենատարրական ցանկությունները կատարել չկարողանալու համար: Նրանք գիտեն, որ երբեք չեն գնալու մանկական սրճարան, չեն ունենալու խաղալիք, որովհետև իրենց սիրելի հայրիկները մեկնել են արտերկիր՝ աշխատանք որոնելու, իսկ մայրերը լուռ չարչարանքով աշխատում են չնչին գումարի դիմաց, որը բավական չէ անգամ հագուստ գնելու համար: Նրանք մեծանում են երկատված ընտանիքներում՝ երազելով, որ մի  օր իրենց հայրերին կտեսնեն ոչ թե սկայպի միջոցով, այլ կկանգնեն նրանց դիմաց, ամուր-ամուր կգրկեն՝ առանց որևէ բառ ասելու: Ապրում են այս երջանիկ ակնթարթին սպասելով: Եվ երբ հարցնում եմ՝ ի՞նչ ես դառնալու, երբ մեծանաս, առանց երկմտելու ասում են.

-Զինվո՛ր:

Այո՛, ճիշտ լսեցիր՝ երազում են դառնալ զինվոր և պաշտպանեն իմ, քո և բոլորիս Հայրենիքը՝ Հայաստան աշխարհը: Մինչդեռ նրանք բազում պատճառներ ունեն մեր երկիրը չսիրելու համար:Բայց սիրում են իրենց ու մեր Հայրենիք-Հայաստանը և պատրաստ են իրենց կյանքը տալ: Նրանք շատ լավ գիտեն, որ իրե՛նք են պահելու Հայաստանը, որը աշխարհի հնագույն քարտեզներում հիշատակվում է որպես «Սուրբ օրենքների երկիր»… Կյանքի ծանրագույն պայմանները չեն չարացրել նրանց, որովհետև  իրենց ծնողներից ստացել են  Վազգեն Սպարապետի թողած դասը. «Ոչ ոք մեր փոխարեն մեր տունը չի շինելու: Իսկ տունը շինելու համար ամենաառաջին հերթին օջախում համերաշխություն է պետք»: Սա պետք է հիշեն ու գիտակցեն հայրիկիդ գործընկերները, հիշեն, որ յուրաքանչուր պետության հիմքը գյուղերն են՝ իրենց իմաստուն բնակիչներով, սահմանամերձ բնակավայրերում ապրող այս խիզախ մարդկանց ընտանիքներն են, որոնք իրավունք չունեն նման անհաղթահարելի դժվարությունների մեջ գտնվելու՝ այն էլ մեր չավարտված պատերազմի պայմաններում: Սակայն իշխանական վերնախավի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ, որոնք նույն օջախի անդամներ են, որոշել են ապրել բոլորի փոխարեն՝ ամենուր իրենց հետևից անարդարություն սփռելով: Երբևէ հարցրե՞լ ես հայրիկիդ, թե այսքան մեծ թվով ու՞ր են մեկնում իրենց ճամպրուկներով: Միգուցե իր պաշտոնյա ընկերների ընտանիքների նման որևէ տեղ հանգստանալու՞: Իհարկե՝ ոչ: Նրանք հեռանում են մեր երկրից՝  չունենալով ինքնադրսևորվելու որևէ ասպարեզ: Հեռանում են՝ իրենց հետ տանելով Հայրենիքի հետ կապված բոլոր հուշերը և կարոտը, որը միշտ կեղեքելու է նրանց սրտերը: Այսպես  երկիր չեն կառուցում, չէ՛… Եվ այս օրերի ընթացքում ամբողջ հանրապետության քաղաքներում, հրապարակներում ու փողոցներում քայլող մեր ժողովուրդը ոտքի էր ելել նրա համար, որ մեր երկրում անտեսված մարդիկ այլևս չլինեն: Գիտե՞ս մի անգամ ամբողջ կյանքը Չեխիայում ապրած մի հայ այսպիսի հետաքրքիր բան ասաց.

-Շատ չեխեր,-պատմում էր նա,-երբ ցանկանում են  նկարագրել, թե իրենք որքան նվիրված են իրենց ընտանիքներին և որքան լավ են խնամում իրենց բալիկներին, ասում են. «Ես իմ ընտանիքը պահում եմ հայի նման»:  

Այսպիսին է Հայ մարդու համբավը: Մինչդեռ հազարավոր հայ հայրիկներ սեփական հայրենիքում ի վիճակի չեն իրենց  երեխաների համար արժանապատիվ կյանք ապահովել: Մեր ժողովրդի այս շարժումը, որը դու սխալմամբ կոչում ես «մղձավանջ երազ», իրականում մեր ժողովրդի երկրորդ ազգային զարթոնքն է: Սա բերելու է մի նոր որակի, որ այսուհետև իշխանության եկող ամեն պաշտոնյա ժողովրդին ոչ  թե նայելու է հեգնական ժպիտով, այլ հաշվետու է լինելու նրա առաջ, մեր ժողովրդի մեծ անցյալի ու մեր ապագա սերունդների առաջ: Իսկ այս համաժողովրդական հոգենորոգ շարժումից ծնվելու են այն ապագա առաջնորդները, ովքեր ոչ թե անձնական շահը վեր կդասեն ազգային ու պետական շահերից, այլ կվերագտնեն Հային բնորոշ ամենավեհ հատկանիշները, որոնք ամրացնելու են մեր պետականության հիմքերը: Իսկ այդ վեհ և օրինակելի կերպարները մեր պատմության և գրականության էջերում որքան ասես ունենք, միայն թե Հայաստանի Հանրապետական Կուսակցության պաշտոնյաները հետևողականորեն փախչում–հեռանում էին այդ բարձրագույն որակներից: Իմաստուն լինելու համար պարտադիր չէ առաջացած տարիք ունենալ: Բավական է հիշել մեր այն երիտասարդ հանճարին, ով քո այժմյան տարիքից ընդամենը 5 տարով էր մեծ: Պատմական Հայաստանի Ակնա գավառում ծնված Միսաք Մեծարենցը, որ կյանքից հեռացավ 22 տարեկանում , ահա թե ինչ է գրել.

Տու՜ր ինծի , Տե՜ր , ուրախությունն անանձնական.

Եվ ես՝ հանգույն երփնալուցկի վառող մանկան՝

Զայն գունաժպիտ տեսնեմ ուրիշ դեմքի մը վրան:

Տու՜ր ինծի, Տե՜ր, ուրախությունն անանձնական.

Զանգակներու՜ պես զայն կախեմ ամեն դըրան՝

ՈՒ  զերթ նարոտ ամեն դըրան զայն պըսակեմ:

Տու՜ր ինձի, Տե՜ր ուրախությունն անանձնական.

Ճըրագներու պես զայն բոցեմ բազմաստեղնայն ՝

Խավարին մեջ ամեն երդ ու խրճիթներու:

Ծանոթ տողեր են, չէ՞: Ահա ա՛յս մտածողության կրողը պետք լինի երկրի ղեկը ստանձնող ամեն մի մարդ: Երբ ժամանակ անցնի, դու էլ մեծանաս, երբևէ կհասկանաս, որ աշխարհին Գրիգոր Նարեկացու, Կոմիտասի և նման շատ ու շատ հանճարներ տված ժողովուրդն իրավունք չունի ապրելու ծանր պայմաններում: Եվ մեր երկրում սոցիալական արդարություն հաստատելը արժանապատվության խնդիր է:  Դա նաև ավելի ամուր է դարձնելու մեր երկիրը: Ես համոզված եմ, որ դու դառնալու ես շատ խելացի և շնորհալի մարդ, ով հաջողության կհասնի ոչ թե նրա համար, որ իր հայրը պաշտոնյա է կամ իշխանական վերնախավում «թիկունք» ունի, այլ իր շնորհներով ու տաղանդով: Այդպիսի երկիր ես, դու և հրապարակ դուրս եկած բազմահազար մարդիկ  միասի՛ն ենք կառուցելու: Այդժամ մենք ստիպված չենք լինի մեր ազգի հանճարեղ զավակներով հպարտանալ հեռվից: Նրանք կմնան այստեղ և իրենց ներկայությամբ կհարստացնեն մեր ազգային-մշակութային կյանքը:   Որպես ավագ քույր՝ ուզում եմ, որ դու միշտ հիշես Պարույր Սևակի խոսքերը.   

Չէի ուզի, որ քո կյանքը հարթ խճուղու նման լիներ,

Դու մի՛ անցիր ասֆալտ ճամփով , գերադասիր ճամփա՜ շինել…

Իսկ եթե ստացվի, որ ինքդ պաշտոնյա դառնաս, չկրկնես այսօրվա իշխանությունների սխալները, որոնք մեր ծով համբերություն ունեցող ժողովրդին ստիպեցին ոտքի կանգնել և ընդվզել: Եվ հարյուրավոր այն նամակները, որոնք դու ստանում ես այս օրերի ընթացքում, պահիր խնամքով: Դրանց մեջ ժողովրդի դարավոր իմաստությունն է, թեև երբեմն ՝ փոքր-ինչ ցասում պարունակող: Իսկ ճշմարտությունը մեկն է՝ Հայաստանը պետք է դառնա համայն հայության ամուր հենարանը, որտեղ փոխադարձ վստահության ու արդարության  դեֆիցիտ չպետք է լինի, քանի որ դա է պահանջում մեր ժողովրդի մշտնջենական շահը: Իսկ հանուն վաղվա այդ Ճշմարտության,  ինչպես բանաստեղծը կասեր, թող որ այսօր լինենք սխալ…

 

Հասմիկ Պողոսյան

 

 

 

 

 

 

+2
0
Previous Story

Արդյո՞ք ստվերը

Next Story

Ի՞նչ ենք փոխելու

Related Posts

0

«Լեզուն մեր անցյալն է, մեր պատմությունն է… նաև ՝ ներկան ու ապագան»

Posted On 14 Aug 2018
, By Christina Abrahamyan
0

Քարի հետ միշտ ազնիվ Մնացական Կլեկչյանը՝ նույն ինքը Վարպետ Մնո

Posted On 22 Jun 2018
, By Christina Abrahamyan
0

ԿՅԱՆՔ՝ ԳԵՂԵՑԻԿԻ ՈՒ ԱՐԱՐՈՒՄԻ ՏԱՐԵԳՐՈՒԹՅԱՄԲ

Posted On 29 Mar 2018
, By Christina Abrahamyan
0

Դարերից եկած մի Պոետ՝ մեծ Մարդ ու Քաղաքացի Եղիշե Չարենց (լուսանկարներ)

Posted On 14 Mar 2018
, By Christina Abrahamyan

Leave a Reply Cancel reply

*
*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Մագաղաթի նոր լոգտիպը

Վերջին նյութերը

  • Կյանքից հեռացել է ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Էլմիրա Հեքեքյանը
  • ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ ԴԻՄԱՊԱՏԿԵՐԸ՝ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾ ՀՈՒՇԱՊԱՏՈՒՄ – ՎԿԱՅԱԲԱՆՈՒԹՅԱՄԲ
  • Կարս. պատմությունը, կառուցվածքը և հայկական հուշարձանները
  • ՇՏԱՊ. ՄԱԳԱՂԱԹ կայքը դիմում է իր ընթերցողներին և համակիրներին
  • «ՄԻ ՊՏՂՈՒՆՑ» ԱՐՅԱՆ ԿԱՆՉԸ ՍՊԱՐՏԱԿ ՂԱՐԱԲԱՂՑՅԱՆԻ «ԱՐԵՎԻ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԸ» ԳՐՔՈՒՄ
  • ԱՐՎԵՍՏ՝ ԱՆԴՈՐՐԻ ԲԱԶՄԱԽՈՍՈՒԹՅԱՄԲ. ՆԵՐՍԵՍ ՄԵԼԻՔՅԱՆ
  • Վրեժ Սարուխանյանը՝ գեղջկական նոր տաղիկների մասին
  • Երկյուղ Մեծի հանդեպ
  • …Խոնարհում
  • Խմորի գնդեր տաշտաքերից

facebook

ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ. չպղծված ֆիլմ

Просмотры

  • afsgg ahsgshg jahsja - 155,664 views
  • Քըրք Քրքորյանը հետաքրքրվել է, թե ինչքան գումար կպահանջվի Թուրքիայի տարածքում գտնվող հայկական հողերը գնելու համար - 68,533 views
  • Բացահայտում. Դա Վինչին իր նշումները ծածկագրել է… հայերեն - 65,507 views
  • Ըմպելիք, որն օգտակար է վահանագեղձի բոլոր հիվանդությունների դեպքում։ Ինչո՞ւ - 60,811 views
  • Բացահայտում. Մենդելեևի երազը և հայոց այբուբենը - 40,594 views
  • Անհերքելի ապացույցներ այն մասին, որ շումերերենը հայերեն է - 36,302 views
  • Հայ ակադեմիկոսը քաղցկեղը կանխարգելող պատվաստանյութ է ստեղծել - 36,035 views
  • Պուշկինի «Ты трус, ты раб, ты армянин» արտահայտության իրական պատմությունը - 33,065 views
  • Եգիպտոսի հայ թագուհիները - 31,875 views
  • Վատիկանը գաղտնազերծել է հայերի Ցեղասպանության մասին փաստաթղթերը.թուրքերի գազանությունները ցնցող են - 28,489 views
Рейтинг@Mail.ru
© 2013 Magaghat.am Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս հղումը magaghat.am-ին պարտադիր է:Սույն կայքի բոլոր լրատվական հրապարակումները անհատական օգտագործման համար են։ Տեղեկատվություն տարածող այլ միջոցներում սույն կայքի հրապարակումների (մասնակի կամ ամբողջական) վերահրապարկման համար անհրաժեշտ է magaghat.am ադմինիստրատորի թույլտվությունը։ Խախտում թույլ տված անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության օրենքով սահմանված կարգով։ Կայքը պատրաստել է Արտուշ Չիբուխչյանը` 093124577 Կապ` Արման Հովհաննիսյան 055065023 magaghat.am@gmail.com