• Home
  • Թարգմանություն
  • Ուսանողական անկյուն
  • Տեսադարան
  • ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ
  • Eng
  • Рус
  • Հայ
  • Fra
  • Գլխավոր
    • Իրադարձություն
    • Հարցազրույցներ
    • Մշակութային անցուդարձ
    • Տեղեկատվություն
    • Հասարակություն
    • Սոցիալական ցանցեր
    • Առողջություն
  • Մշակույթ
    • Արձակ
    • Կինո
    • Թատրոն
    • Մանրանկարչություն
    • Պար
    • Լուսանկարչություն
    • Պոեզիա
    • Հայկական գորգագործություն
    • Խեցեգործություն
    • էպոս
    • Կրոն
    • Տարազներ
    • Տոն
    • Քանդակագործություն
  • Գիտական հոդվածներ
    • Արվեստաբանություն
    • Աստվածաբանություն
    • Բանասիրություն
    • Գրականագիտություն
    • Երաժշտագիտություն
    • Լեզվաբանություն
    • Ծիսագիտություն
    • Հոգեբանություն
    • Մանկավարժություն
    • Պատմաբանություն
    • Փիլիսոփայություն
    • Թատերագիտություն
    • Հրապարակախոսություն
  • Հետադարձ հայացք
    • Կենսագրականներ
    • Հուշեր
    • Նամականի
    • Մեր մեծերը
  • Հուշակոթողներ
    • Թանգարաններ
    • Տաճարներ
    • Տուն-թանգարաններ
    • Քարանձավներ
  • Օնլայն վաճառք
  • Տեսադարան
BREAKING NEWS
ՓԱՇՈՅԱՆԻ ԳԱՂԱՓԱՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՆԵՐԻՆ
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ. ԱՂԱՎՆՈՒ ՎԱՆՔԸ (Ազգային ավանդություն)
ՊԱՏԵՐԱԶՄ
Ցեղասպանությունը փաստերի լեզվով
Հասմիկ Սարգսյան. ԱՐԴ ԱՐԵՎԵԼՔԸ ՔԵԶՆՈՎ Է ՀՂԻ…
Տիգրան Մանսուրյանը երբ խոսում է, մեղեդի է, իսկ երբ լուռ է՝ դառնում է ԼՌՈՒԹՅԱՆ ՍԻՄՖՈՆԻԱ… 

ՄԿՐՏԻՉ ՏԱՐԱԳՃԵԱՆԸ ՔԱՆԴԱԿԻ ԼԵԶՎՈՎ ԽՈՍՈւՄ Է ՍԵՐՈւՆԴՆԵՐԻ ՊԱՀԱՆՋԱՏԻՐՈւԹՅՈւՆԻՑ

Posted On 25 Aug 2017
Comment: 0
Tag: Հասմիկ Սարգսյան, Մկրտիչ Տարագճեան

(Կանադայում ապրող և ստեղծագործող Մկրտիչ Տարագճեանի «Երգող Վարդապետը» քանդակը Մաեստրո Սեդրակ Երկանյանի առաջարկով մշտապես կցուցադրվի Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը)
Ստեղծագործությունը, արվեստի որ ոլորտին էլ վերաբերի, ոչ միայն գեղեցիկը պատկերելու, հոգեաշխարհը վերափոխելու, մտորումի և իրականությունից վեր կանգնելու համար է, այլ նաև առկա կարծրատիպերը շարունակաբար ճեղքելուն, մտածողության պատկերային համակարգը փոփոխելուն, հեղաշրջելուն է միտված: Հենց նման գործերն են, որ հիշվում են բազումների մեջ, քանի որ ինչ-որ բանով կամ ամբողջապես տարբեր են եղածներից և կրում են ստեղծագործող անհատականության ուրույն մտածողության և մշակած պատկերահամակարգի կնիքը: Հանրային պատկերացման մեջ կայուն կերպով տպավորված է կոմիտասյան՝ տանջող խոհի ու տառապանքի արտահայտությունը կրող պատկերը՝ լինի դա քանդակ թե նկար, իրեն նվիրված երաժշտական երկ թե գրական տարբեր ժանրի ստեղծագործություն: Եվ ահա Կոմիտասի ևս մի դիմաքանդակ, որ կարող է տարամերժ կարծիքների առիթ տալ հենց միայն այն բանի համար, որ կոմիտասյան կերպարի այլ մեկնություն է մատուցում: Ռեալիստական ձևի մեջ՝ այն դիտողին թելադրում է Երգի վարդապետի կերպարի մի այլ ընկալում: «Երգող Կոմիտասն» արդեն երկու տարի Հայաստանում է, սակայն մշտական ցուցադրման հանձնված գործի համար տեղ չի գտնվել, մինչ այս տարվա օգոստոսին Ժամանակակից արվեստի թանգարանում կազմակերպված ցուցադրությունը, երբ հենց փակման օրը քանդակագործը որոշեց այն ընծայել Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը: Կարող են գտնվել արվեստի մարդիկ, որոնք ակնկալում են տեսնել ժամանակակից արվեստի տարազան ուղղությունների թելադրանքով շարադրված, այսպես կոչված, «ակտուալ» լուծումներ՝ չկոնկրետացված դիմագծերով և այլն, սակայն Մկրտիչ Տարագճեանի արած բրոնզաձույլ քանդակը՝ արվեստագետների և արվեստասերների մի մեծ զանգվածի կողմից հավանության արժանացած, տեղ կգտնի կամերային երաժշտության ճեմասրահում: Ոգեշունչ, երգի հունչով տարված-վերացած՝ Կոմիտասի դեմքին տառապանքը չէ՛, որ ընդգծված է, այլ հայ անաղարտ երգի բխումը, ներքին ներդաշնակ վիճակն է պատկերված: «Հորովե՞լ» է երգում, թե՞ «Անտունի», ժողովրդական սիրերգ-խաղի՞կ թե՞ մի նոր երգի արարման պահն է… Ինքը դեռ իր ներսը չի անցել, ահագնացող ցավը դեռ չի լռեցրել նրա ձայնը…

Նույն հեղինակի մեկ այլ՝ փոքր չափի գործ (երկու՝ իրարու դիմաց նստած կանանց ֆիգուրներ՝ բրդից թել կծկելիս) մշտապես կցուցադրվի Հայաստանի Ժողովրդական արվեստի կենտրոնում: Մկրտիչ Տարագճեանն այս գործում խոսում է սերունդների զրույցի, արժեքներ ու ավանդույթներ փոխանցելու խորհրդի մասին: Գործը խոսուն, խորհրդանշական անվանում ունի՝ «Պորտակապ»: Մի քանի դիմաքանդակներ էլ արդեն իսկ իրենց մշտական տեղն ունեն Երևանում: Եղիշե Չարենցի դիմաքանդակն է՝ բանաստեղծի տուն-թանգարանում, Վիլյամ Սարոյանի դիմաքանդակը՝ գրողի անունը կրող վարժարանում: Երևանում իրենց մշտական ցուցադրության տեղն ունի նաև Մ. Տարագճեանի քանդակած՝ Դանիել Վարուժանի կիսանդրին: Որոշ գործեր էլ զարդարում են Կանադայի հանրային վայրերը: Ասում է, որ մշակույթի գործիչների հանդեպ հատուկ հարգանք և խոնարհում ունի, ուստի նրանց կերպարներին անդրադարձներն իր ստեղծագործության կարևոր բաղկացուցիչն են: Արշիլ Գորկու կերպարի իր բացահայտումը պիտի լիներ նկարչի կիսանդրին բրանզաձույլ երանգապնակի վրա տեղադրելով: Հակոբ Օշական, Պարույր Սևակ, Ալան Հովհաննես, այլք,- յուրաքանչյուրի կերպարի մեկնման իր տեսլականն ունի, իր բրոնզակերտ ընկալումները Կանադայում ապրող և ստեղծագործող արվեստագետն արդեն տարիներ ցուցադրում է Հայաստանում: Ծնունդով Հալեպից է, բարձրագույն կրթություն ստանալու առիթն է տարել իրեն այլ ցամաք. այստեղ ստացել է բժշկի որակավորում, սակայն մանկուց քանդակի նկատմամբ սերը դրդել է հավասարապես նվիրվելու արվեստին: 1993-ից սկսյալ Կանադայում իր ղեկավարած՝ «Կեբեկեա» հայ բժշկական միության զգալի միջոցներն ուղղել է Հայաստանին և Արցախին օգնություն տրամադրելու առաքելությանը:

Մկրտիչ Տարագճեան մարդն ու արվեստագետը խորը կրում է իր նախնիների հիշողությունը: Հայրը Մալաթիայից է, և նրա մանկության ծանր հուշերը՝ մահով ու կորուստներով լեցուն, հանգիստ չեն տվել ծնողին: Որդին պատմում է, որ հայրը այլևս երբեք չէր կամեցել վերադառնալ այն վայրերը, որտեղից հեռանալով՝ ծանր հուշերի ու տպավությունների, հարազատների կորստի ցավի բեռով կքված ստիպված էր անցնել ողջ կյանքը: Իսկ ահա որդին պահանջատեր է: Ժամանակակից արվեստի թանգարանում ցուցադրված գործերից մեկը («Սպասելով հատուցման» խորագրված) հենց պատկերների լեզվով հայի արդար պահանջատիրության մարմնացումն է՝ հիշել ցեղասպանության նահատակներին, վերագտնել կորսվածը:

 

Ինքնուրույնաբար դասեր քաղելով և դեպի քանդակը ոչ սովորական ճանապարհով գնալով (ակադեմիական կրթություն չի ստացել)՝ կարծում է՝ հնարավորինս զերծ է մնացել այլոց ազդեցություններից: Կոմպոզիցիոն կառույցի իր ուրույն լուծումներ է փնտրել. քանդակների մի զգալի մասը հենց այդ ուրույն մոտեցմամբ են կառուցված. մարմնամասերն ամբողջական չեն, եղածը հուշում է այն, ինչ դիտավորությամբ չի պատկերված: Մկրտիչ Տարագճեանն ասում է, որ կուզի հանդիսականին առիթ տալ մտածելու, և որ իր գործերը ոչ միայն դեկորատիվ լինեն, ոչ միայն գեղեցիկը կրեն, այլև երևակայելու, խորհելու տեղիք տան: Նման կերպ են կառուցված նրա «Պարող զույգը», «Տանգոն», «Բանդոնեոնահարը» (վերջին երկուսը Բուենոս-Այրեսում ըմբոշխնած կրակոտ տանգոյի տպավորությամբ է ստեղծել), «Կախյալ վիճակը», «Բարձրացիր, բարձրացրու» մանրաքանդակները: Վերջիններում հեղինակը հաղորդել է փոխօգնության կարևոր գաղափարը, ինչին նվիրված է իր հասարակական գործունեությունը:

Նուրբ գորովանքի շունչ կա Տարագճեանի «Պտղատու» անվանյալ գործում. հասուն պտղի տեսքով կնոջ հղիությունն է պատկերված, նշմարվում են պտղով ծանրած կանացի մարմնի նրբագծերը: Կնոջ զանազան պատկերները՝ «Կժով կինը», «Թաշկինակով կինը», «Վեներա», «Կոնտրաբաս» և այլն, ակնահաճո են և տարբեր մեկնությունների առիթ են տալիս: Երաժշտության բրոնզաձույլ իր ընթերցումները «Կոնտրաբասով» չի սահմանափակվում. «Դիրժորի» կերպարը ոգեշունչ է, դաշնամուրի ստեղներին իջնող մատները «Ֆանտազիայի» հունչ են արձակում…

Իսկ ահա «Պատնեշանցումը» մարդկային զանազան ֆիգուրների կողմից պատը հաղթահարելու պահն է. իրականությունը ճեղքելու, պատնեշները հաղթահարելու կամքն ու կարողությունը, ճիգն ու կամային հնարավորությունը: Ոչ դյուրին այս ճանապարն է անցնում ստեղծագործող ամեն անձ, հայ արվեստագետը՝ մասնավորապես, լինի դա Հայաստանում թե Սփյուռքում. և այդ անձանցից մեկն է մեր հայրենակից Մկրտիչ Տարագճեանը:

Օգոստոս, 2017
Հասմիկ Սարգսյան

+2
0
Previous Story

ՀՐՃՎԱՆՔԻ ԳՈւՅՆԵՐԻ ՆԿԱՐՉՈւՀԻՆ. ԼԻԼԻԹ ՏՈՆԱԿԱՆՅԱՆ (լուսանկարներ)

Next Story

ՍԻՐՈ ԵՎ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐԻ «ԴԻՄԱՐՏԱՀԱՅՏՈւԹՅՈւՆԸ» ԳԱԳԻԿ ՀԱՐՈւԹՅՈւՆՅԱՆԻ ԼՈւՍԱՆԿԱՐՆԵՐՈւՄ

Related Posts

0

ԵՐԳԵՐ՝ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾԱԿԱՆ ՏՈՂԻ ԶՈՐՈՒԹՅԱՄԲ

Posted On 24 Feb 2019
, By Christina Abrahamyan
0

ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ ԴԻՄԱՊԱՏԿԵՐԸ՝ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾ ՀՈՒՇԱՊԱՏՈՒՄ – ՎԿԱՅԱԲԱՆՈՒԹՅԱՄԲ

Posted On 19 Feb 2019
, By Christina Abrahamyan
0

ԸՆԴԳԾՎԱԾ ԱՐՏԻՍՏԱԿԱՆՈւԹՅԱՄԲ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ ԲԱՍԸ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Posted On 07 Apr 2018
, By Christina Abrahamyan
0

ԳՐԻԳ, ՉԱՅԿՈՎՍԿԻ, ՌԱԽՄԱՆԻՆՈՎ՝ ՄԵԿ ՀԱՄԵՐԳԱՅԻՆ ԵՐԵԿՈՅԻ ԸՆԹԱՑՔՈւՄ

Posted On 06 Apr 2018
, By Christina Abrahamyan

Leave a Reply Cancel reply

*
*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Մագաղաթի նոր լոգտիպը

Վերջին նյութերը

  • Թումանյանը Իսահակյանի հուշերում
  • Գույժ. 77 տարեկան հասակում մահացել է անվանի շինարար և բարերար Վարդգես Արծրունին
  • Անդրադարձ «Արցախի գրական դարբնոց» սեմինար-քննարկմանը
  • ՏԻԳՐԱՆ ՖԱՐՄԱՆՅԱՆ
  • Ո՞ՐՆ Է, ԱՆՈՒՇ, ՁԵՐ ԱՐԴԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
  • ՀԱՅՈՑ ԻՄԱՍՏԱԿԻՐ ՀՆՉՅՈՒՆՆԵՐ
  • «Մաեստրո Մանսուրյան». ֆիլմ՝ նվիրված վարպետի 80-ամյակին
  • ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍ ՀՈՒՇԻ ԱՐԹՆՈՒԹՅԱՄԲ
  • ԱՐԹՈւՐ ՄԵՍՉՅԱՆ ՄԱՐԴԸ, ՈՎ ՍԻՐՈւՄ Է ՄԵՐՁԱՎՈՐԻՆ, ԸՆԿԵՐՈՋԸ, ԴՐԱՑՈւՆ, ՔԱՂԱՔԱՑՈւՆ, ՈւՐԵՄՆ՝ ԱՍՏԾՈւՆ
  • ԳԵՂԱՆԿԱՐԻՉ ԱՐՄԵՆ ՎԱՀՐԱՄՅԱՆԻ ԱՐԹՄՆԻ ԵՐԱԶՆԵՐԸ

ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ. չպղծված ֆիլմ

Просмотры

  • afsgg ahsgshg jahsja - 162,242 views
  • Քըրք Քրքորյանը հետաքրքրվել է, թե ինչքան գումար կպահանջվի Թուրքիայի տարածքում գտնվող հայկական հողերը գնելու համար - 68,862 views
  • Բացահայտում. Դա Վինչին իր նշումները ծածկագրել է… հայերեն - 66,069 views
  • Ըմպելիք, որն օգտակար է վահանագեղձի բոլոր հիվանդությունների դեպքում։ Ինչո՞ւ - 61,135 views
  • Բացահայտում. Մենդելեևի երազը և հայոց այբուբենը - 42,026 views
  • Անհերքելի ապացույցներ այն մասին, որ շումերերենը հայերեն է - 36,687 views
  • Հայ ակադեմիկոսը քաղցկեղը կանխարգելող պատվաստանյութ է ստեղծել - 36,236 views
  • Պուշկինի «Ты трус, ты раб, ты армянин» արտահայտության իրական պատմությունը - 33,388 views
  • Եգիպտոսի հայ թագուհիները - 32,153 views
  • ՀԱՅԸ մարդկային ցեղի ակունքն է և առնվազն 50.000 տարեկան է - 30,043 views
Рейтинг@Mail.ru
© 2013 Magaghat.am Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս հղումը magaghat.am-ին պարտադիր է:Սույն կայքի բոլոր լրատվական հրապարակումները անհատական օգտագործման համար են։ Տեղեկատվություն տարածող այլ միջոցներում սույն կայքի հրապարակումների (մասնակի կամ ամբողջական) վերահրապարկման համար անհրաժեշտ է magaghat.am ադմինիստրատորի թույլտվությունը։ Խախտում թույլ տված անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության օրենքով սահմանված կարգով։ Կայքը պատրաստել է Արտուշ Չիբուխչյանը` 093124577 Կապ` Արման Հովհաննիսյան 055065023 magaghat.am@gmail.com