Կյանքը Էդուարդ Օլբիի համար բացարձակ, հաստատուն մեծություն չէ, այլ պարադոքս

Մարթա – Իրականություն և պատրանք: Չէ՞ որ չգիտես , թե որն է դրանց                                                                                                    տարբերությունը, Ջորջ:

              Ջորջ         –  Այո՛, բայց մենք պետք է ապրենք այնպես, կարծես թե գիտենք: /«Ո՞վ է վախենում Վիրջինիա Վուլֆից»/

  Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Միացյալ նահանգները որոշակի անկումային տրամադրություններով էին համակված: «Ամերիկյան երազանքի» նենգափոխումը ակնհայտ էր: Ինչպես դիպուկ նկատել էր                                ՈՒ. Ֆոլկները`  «ազգային նպատակները իրենց տեղն էին զիջել սպառողական ծույլ կրքերին»: Համատարած հաշտվողականությունը և սոցիալական կյանքի խնդիրները ծնում էին «զայրացած երիտասարդների» մի ջոկատ, որոնց թվին էր պատկանում նաև Էդուարդ Օլբին: 30-ամյա թատերագիրը ներկայացնում էր «աբսուրդի թատրոն» ուղղությունը: Նրա հերոսների չիմաստավորված բախումները և պիեսների նատուրալիստական հնարքները բխում էին գրողի էքզիստենցիալիստական աշխարհայացքից և, իհարկե, ֆրանսիական «աբսուրդի» թատերգության` մասնավորապես Իոնեսկոյի արձագանքն էին ամերիկյան գրականության մեջ: Օլբիի պիեսները արտացոլում էին ժամանակակից  իրականության «անորոշության», մարդկային միայնակության և երկխոսության անհնարինության թեմաները: Ասա՛, ինձ` ինչ խաղեր ես խաղում և ես կասեմ, թե ով ես դու:  Խաղ, որ քո կյանքն է, կենսագրությունը, «հիվանդության պատմությունը» /Բենթլի/: Խաղ, որ այդքան սիրում  են  Օլբիի հերոսները: Ջերի  և Փիթեր, Մարթա և Ջորջ, Հանի և Նիք: Նրանք բոլորը խաղում են «Դեպք գազանանոցում», «Ջերիի և շան պատմություն»,        «Երեխայի ծնունդ», «Երեխայի մահ»: Խաղում են, որովհետև  տարբերություն չեն տեսնում թվացումի և իրականության միջև: Որովհետև թատերագրի աշխարհայացքի սուբյեկտիվ էքզիստենցիալ գծերը, նրա հոռետեսությունը տանում են իրականության օբյեկտիվ նշանականության ժխտման: Կյանքը Օլբիի համար բացարձակ, հաստատուն մեծություն չէ, այլ պարադոքս, որն իր մեջ ամփոփում է պատրանք և իրականություն երկընտրանքի անվերջ  տարատեսակները: Նրա  հերոսը շատ աններդաշնակ  է, անհաստատուն, մշտական հակասություններից հոգնած ու տանջված: Նրա բարոյական ուժերը ծախսվում են.    1-ինը` որպեսզի, բացահայտի ինքնակեղծիքը, 2-րդը` որպեսզի հասկանալով  իր «Ոչինչ լինելու» դառը  ճշմարտությունը, վերստեղծի «ինչ-որ մեկի» թվացումը և հաստատի սեփական գոյության ինքնուրույնությունը: Օլբին ցույց է տալիս, որ մարդ ոչ թէ    «է»` գոյություն ունի, այլ նրա միակ հնարավորությունը  այս աշխարհում «թվացումն» է: ԵՎ  դրա համար նա ստիպված է խաղալ, փոխել դիմակները, փորձել տարանջատվել դերից, որ ստացել է հանգամանքների  բերումով, իմպրովիզացիա անել և նույնիսկ ինքն իրեն տապալել բեմից /անհաջողության մատնել/: Քանի որ ոչ մի դեր մարդ չի կարող  անձնավորել  այնպես, որ  իսկապես  ապրի: Կյանքի ընկալումը` որպես  խաղի, իսկ մարդունը` դիմակի, թատերագրին հնարավորություն է տալիս ստեղծել  մեծապես  թատերային պիեսներ: Քրիստինե Պողոսյան «Հանդես» գիտական հոդվածների ժողովածու

0

0