Տերտերյանի երաժշտությունը ուղղված է ոչ թե մարդուց դեպի տիեզերք, այլ տիեզերքից դեպի մարդը, նրա հոգու խորքը
Ավարտվեց «Տերտերյանի ժամանակը» փառատոնը, սակայն ոչ երբեք՝ Տերտերյանի ժամանակը
.Magaghat.am -ի զրուցակիցն է Ս. Պետերբուրգի Հայ առաքելական եկեղեցու ատենապետ, ազգային-մշակութային ինքնավարության նախագահ, Մշակույթ և ապագա համառուսական հիմնադրամի հիմնադիր-ղեկավար, «Տերտերյանի ժամանակը» փառատոնի համակազմակերպիչ՝ Կարեն Մկրտչյանը:
–Փառատոնը Ավետ Տերտերյանի վաստակն արժևորելու հերթական դրսևորումն էր, խնդրում եմ շղթան բացահայտեք:
-Աստծո նախախնամություն էր, որ ինձ բախտ վիճակվեց զբաղվել Ավետ Տերտերյանի մշակութային ժառանգության պրոպագանդմամբ և տարածմամբ: Դեռևս ձմռանը Ս. Պետերբուրգում անցկացվեց «Տերտերյանական օրեր» միջոցառումը, որը կրկնվեց Եկատերինբուրգ քաղաքում, հիմա՝ այս փառատոնը, հաջորդ քայլը ֆիլմն է՝ Տերտերյանի մասին: Ինչպես նաև մշակույթի նախարարության հետ համատեղ քայլեր են ձեռնարկվում, որպեսզի կոմպոզիտորի Հայրիվանքի ստեղծագործական տունը դառնա տուն – թանգարան և գիտահետազոտական կենտրոն, որտեղ կուսումնասիրվեն նրա արխիվները: Իհարկե ամբողջ տունը պետք է նորոգվի, տարածքը բարեկարգվի:
–Արդյոք փառատոնն ավանդակա՞ն է լինելու, շարունակական բնույթ կկրի՞:
-Այո, փառատոնն ավանդական կդառնա:Փառատոնի հաջորդ օրն իսկ մշակույթի նախարարությունում կոմպոզիտորի որդու՝ Ռուբեն Տերտերյանի, ռեժիսոր՝ Ռուբեն Քոչարի և ՌԴ «Լրագրողների ընկերակցություն» մեդիա-կոնգրեսի խորհրդի նախագահ՝ Աշոտ Ջազոյանի հետ ծրագրեցինք հաջորդ տարի Հայրիվանքում անցկացվելիք փառատոնի աշխատանքները: Նախատեսվում են միջոցառումներ նաև կոմպոզիտորի հայրենի քաղաք Շուշիում, ապա՝ Սանկ Պետերբուրգում: Ես հիմա ծրագիր ունեմ Պետերբուրգ վերադառնալուն պես հանդիպել կոնսերվատորիայի ռեկտորի հետ, որպեսզի այնտեղ անցկացվի Ավետ Տերտերյանի անվան մրցույթ և հիմնվի մրցանակային հիմնադրամ: Ինձ թվում է՝ ապագայում լուրջ աշխատանք է սպասվում՝ աշխարհի համար բացահայտելու մեր ազգային հանճարին:
–Երբվանից՞ եք հետաքրքրվում Ավետ Տերտերյանի արվեստով:
-Մինչև Տերտերյանի երաժշտական ժառանգությանը հաղորդ լինելը, շուրջ քսանհինգ տարի ուսումնասիրել եմ աստվածաբանություն, և դա ինձ հնարավորություն տվեց հասկանալ երաժշտական այն հարստությունը, որ թողել է Տերտերյանը՝ ութ սիմֆոնիա, երկու օպերա, բալետ: Ես հասկացա, որ Տերտերյանը հասարակ ավանգարդ կոմպոզիտոր չէ: Նա նոր խոսք է ասել դասական երաժշտության ասպարեզում. ոչ նրանից առաջ, ոչ նրա ժամանակ և ոչ էլ հիմա նմանը չկա: Տերտերյանի հայացքը դեպի տիեզերք է, և 21 – րդ դարում նա մարդու համար ավելի ընկալելի կդառնա: Ինչ խոսք՝ Տերտերյանի երաժշտությունն ամենօրյա չէ, այս 21 –րդ՝ տագնապալի դարում Տերտերյանի ժամանակը եկել է և այլևս մոռացության չի մատնվի: Հուսով եմ, որ Երևանում անվանի կոմպոզիտորի անվամբ նույնպես կանվանակոչվեն փողոց, երաժշտական դպրոց:
–Ի՞նչ ասել է «Տերտերյանի ժամանակ»:
-21-րդ դարն ապոկալիպտիկ ջիղ է կրում, տագնապներ է կրում, մարդկությունը մոտեցել է ինչ-որ մի վտանգավոր եզրի, որից հետո հնարավոր են կտրուկ իրադարձություններ, իսկ Տերտերյանի երժշտության մեջ խտացված են և անցյալը, և ներկան, և ապագան: Տերտերյանի երաժշտությունը ուղղված է կարժես ոչ թե մարդուց դեպի տիեզերք, այլ տիեզերքից դեպի մարդը, նրա հոգու խորքը:
Զրույցը վարեց՝ Վարդուհի Աղաբեկյանը