Previous Story
Վազգեն Օվյան. Կեցցե կոսմետիկան
Չգիտեմ, թե ինչու բոլոր սիրավեպերում տղամարդիկ միայն մի աղջկա փեշից են բռնում։ Իբր, եթե Ռոմեոն Ջուլիետին կորցնելուց հետո մի ուրիշ կնոջ սիրեր, հետն ամուսնանար, երեխաներ ունենար, խոնջանի քարը կընկնե՞ր։ Կամ էլ վերցնենք շամախեցի Սեյրանին. աղջկա հերը զույգ ոտքը մի ոտնամանի մեջ է խցկել, թե՝ այ տղա, գնա բանիդ, ես քեզ տալու աղջիկ չունեմ, իսկ այս դատարկագլուխը՝ միևնույն է, իմը Սուսանն է։ Եվ տեսաք, չէ՞, թե վերջում էլ ինչ արեց, ձյուն ու բուքին գնաց հասավ Դաղստան, թե՝ Ռուստամ, դու նամուս չունես, կնոջդ կրծքի խալը տեսել եմ։ Պա՛հ, քո տունը քանդվի, ջահել տղա ես, աշխարհը մենակ Սուսանով չի սկսում, Սուսանով վերջանում… Ձեռքդ ո՞վ է բռնում, հիմա գնա Սոնայի կրծքի խալն էլ տես, Սիրանուշի կրծքի խալն էլ տես… Հրե՜ն, Զարմանդուխտը քեզ նման մի սիրուն տղայի է ման գալիս, որ հետը պսակվի, կրծքի խալերը ցույց տա։
Թե չէ, էդ ջենովացի Ռոմեոն ձայնը գլուխն է գցել՝ չէ որ չէ, ես միայն Ջուլիետին եմ սիրում, աշխարհն էլ փուլ գա, նրան պիտի առնեմ։ Այ տնաշենի սինյոր, էդ հսկայական Իտալիայում էլ ուրիշ Ջուլիետ չկա՞, որ մի աղջկա համար հոգի ես տալիս։ Թե Իտալիայում աղջիկ չես գտնում, գնա Ֆրանսիա, գնա Անգլիա, Հունաստան գնա, Լեհաստան գնա…
Իսկ ինչ մնում է ինձ, ես ոչ Սեյրան եմ և ոչ էլ Ռոմեո… Կրեմլինան ինձ չհավանի, հիմա էլ կգնամ Կրեմպլինային կառնեմ, Կրեմպլինայի ծնողները չհամաձայնեն, կգնամ Կրեպդեշինային կառնեմ։ Համ էլ ինչո՞ւ հեռուներն ընկնեմ, մեր հարևանների աղջիկներն ումնի՞ց են պակաս։
Ես հենց այդ մտքով էլ, նոր բնակարան ստանալուն պես, աչքս գցեցի հարևանի դռանն ու չսխալվեցի։ Առաջին օրը դուռը բացեց մի թխահեր աղջիկ, ձախ այտին սև խալ, աչքերը՝ կրակ։ Նայեց ու ժպտաց։ Ուրեմն վերաբերմունք ցույց տվեց:
Երկրորդ օրը դուռը բացեց շիկահեր մի աղջիկ, սրա խալն էլ աջ այտին էր։ Էլի նայեց ու ժպտաց։ Սա էլ վերաբերմունք ցույց տվեց։ Երրորդ օրը նորից բերդապահ զինվորի պես կանգնեցի սրանց դռան մոտ, հիմա էլ դուռը բացեց մի կարմրահեր աղջիկ, ոչ միայն ժպտաց, այլև բարևեց ու ասաց. «Ուրախ եմ, որ դուք մեր հարևանն եք»։ Սրա խալն էլ ոչ աջ այտին էր, ոչ էլ ձախ, ճակատին էր։
Այնուհետև հերթը հասավ մանուշակագույն մազերով աղջկան։
Զարմանալի բան, էս աղջիկների քիթը, բերանը, շրթունքները, ժպիտները, նայվածքը, քայլվածքը մի կաթիլ ջրի պես իրար նման են, բայց մազերի գույներն ու խալերը՝ տարբեր։ Ուրեմն պիտի ընտրություն կատարել, և քանի որ առաջինը թխահերն էր դուռը բացել ու ինձ ժպտացել, նրան էլ հրավիրեցի կինո։
Կինոն հետաքրքիր չէր, դուրս եկանք փողոց, զբոսնեցինք մի քիչ, մի քիչ էլ դեսից-դենից խոսեցինք, միասին սիրահարված վերադարձանք՝ վաղվա հանդիպման պայծառ հեռանկարով: Բայց թխահերի փոխարեն շիկահերը եկավ։ Մտածեցի՝ երևի այդ թխահերը սիրած տղա ունի կամ էլ, ով գիտե, ինձ չի հավանել: Բայց խոսքը մեր մեջ, շիկահերն էլ ինձ դուր եկավ, սրան էլ տարա թատրոն:
Ներկայացումն էլ հետաքրքիր չէր, ընդմիջմանը դուրս եկանք զբոսնելու։ Մի քիչ նայեցինք աստղերին, մի քիչ կատակեցինք: Երրորդ օրը համերգի համար երկու տոմս գնեցի։ Շիկահերին էի սպասում, կարմրահերը եկավ։ Իր քույրերի համեմատությամբ սա ավելի համարձակ էր, թույլ տվեց, որ բռնեմ թևը, բայց քանի որ դա մեր առաջին հանդիպումն էր, ես զսպեցի համբուրելու իմ ցանկությունը, թև-թևի տված գնացինք համերգ և թև-թևի տված վերադարձանք՝ նա իրենց տուն, ես՝ մեր տուն։
Օրը կիրակի էր, նստած հեռուստացույց էի դիտում, երբ հնչեց մեր դռան զանգը։ Դուռը բացեցի, դեմս կանգնեց մանուշակագույն մազերով աղջիկը։
– Ձանձրանում եմ,- ասաց,- գնանք մի քիչ թափառենք,- և կատակով ավելացրեց.- «Ես քո սիրով, դու՝ ուրիշի»:
Պահո՜, մտածեցի, սա երևի գիտե, որ քույրերի հետ հանդիպել եմ, ուզում է ձեռ առնել։ Բայց, ճարս ինչ, ենթարկվեցի։ Պատկերացնո՞ւմ եք, մեր հանդիպման առաջին օրը այս մանուշակագույն մազերով աղջիկն այնպիսի վերաբերմունք ցույց տվեց, որ իսկույն սրտիս դռները բացեցի նրա առջև, ներս հրավիրեցի, վրան կողպեք դրեցի, որ իր քույրերի նման չփախչի, և ասացի. «Պրծա՜վ, վաղը գնում ենք զագս»:
Այս անգամ մեր դռան զանգը չհնչեց, ուղղակի ներս խուժեց… և գիտեք ո՞վ ներս խուժեց՝ թխահերը… Կարծում էի դեմքիս մի շառաչուն ապտակ կհասցնի ու կասի. «Ամո՛թ քեզ, Դոն Ժուանի մեկը…»: Բայց, չէ, նա նետվեց գիրկս, այտս համբուրեց ու ասաց.
– Մայրս արդեն գիտե, գնում ենք զագս…
Քիչ էր մնում բերանիցս խոսք թռցնեի՝ «Իսկ քույրերդ ի՞նչ կարծիքի են», բայց լեզուս կծեցի… Երկու կրակի մեջ էի ընկել, մի կողմից հպարտանում էի, որ չորս քույրերը սիրահարվել են ինձ, մյուս կողմից էլ մտածում եմ՝ լավ, ես դրանց պատասխանն ինչպե՞ս պիտի տամ։ Հո պարսից շահ չեմ կամ թուրքական սուլթան, որ մի տան մեջ չորս կին պահեմ։
Զագսից վերադարձանք որպես օրինական ամուսիններ, իրար «ջան» ասացինք, «ջան» լսեցինք… Առավոտյան աչքս դեռ նոր էի բացել, ի՞նչ տեսնեմ, որ լավ լինի… հայելու առջև կանգնած էր շիկահերը։
– Այ աղջիկ,- ասացի,- ես երեկ քեզ հետ եմ պսակվե՞լ, թե՞ քո քրոջ:
– Ի՜նչ քույր,- շիկահերը զարմացած նայեց ինձ։- Ես քույր չունեմ…
– Բա էն թխահերն ո՞վ է… Թխահերն, էլի, կարմրահերի ու մանուշակագույն մազերով աղջիկների քույրը։
Ի՜նչ ծիծաղ էր, որ նա ծիծաղեց…
– Խելառի մեկը, որքա՛ն ժամանակ է, միասին թատրոն, կինո, համերգ ենք գնում, բայց մինչև հիմա գլխի չես ընկե՞լ…
Տեսնում եք, չէ՞, թե ինչ հրաշք դարում ենք ապրում, և կոսմետիկան կամ, ինչպես ասում են, քիմիական ներկումը, ինչպիսի հրաշքներ է գործում։ Ճիշտ է, բերանբացները մեր բակում տարածեցին, թե իբր չորս կին եմ պահում, մեր դիրեկտորին անստորագիր նամակներ գրեցին, մեր տեղկոմի նախագահը եկավ ստուգելու… Բայց եթե ինձ հարցնեք, այսպես ավելի լավ է… Երբ թխահերից ձանձրանում եմ, շիկահերին եմ սիրում, շիկահերից ձանձրանում եմ՝ կարմրահերին եմ սիրում, կարմրահերից կշտանում եմ, ասում եմ՝ գնա էն մյուսին ուղարկիր…
Բա ո՜նց, սերը բազմաձև ու բազմագույն պիտի լինի։ Սերը հո արձան չի, որ մի դեմք, մի գույն, մի պահվածք ունենա և միշտ կանգնած մնա մի պատվանդանի վրա։ Կամ էլ քերականության կանոն չի, որ հավիտյան մնա անփոփոխ և ոչ էլ հիմնարկության պետ, որ մինչև կյանքի վերջը կառչի իր աթոռին։ Ուրեմն՝ կեցցե կոսմետիկան։
Վազգեն ՕՎՅԱՆ
