• Home
  • Թարգմանություն
  • Ուսանողական անկյուն
  • Տեսադարան
  • ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ
  • Eng
  • Рус
  • Հայ
  • Fra
  • Գլխավոր
    • Իրադարձություն
    • Հարցազրույցներ
    • Մշակութային անցուդարձ
    • Տեղեկատվություն
    • Հասարակություն
    • Սոցիալական ցանցեր
    • Առողջություն
  • Մշակույթ
    • Արձակ
    • Կինո
    • Թատրոն
    • Մանրանկարչություն
    • Պար
    • Լուսանկարչություն
    • Պոեզիա
    • Հայկական գորգագործություն
    • Խեցեգործություն
    • էպոս
    • Կրոն
    • Տարազներ
    • Տոն
    • Քանդակագործություն
  • Գիտական հոդվածներ
    • Արվեստաբանություն
    • Աստվածաբանություն
    • Բանասիրություն
    • Գրականագիտություն
    • Երաժշտագիտություն
    • Լեզվաբանություն
    • Ծիսագիտություն
    • Հոգեբանություն
    • Մանկավարժություն
    • Պատմաբանություն
    • Փիլիսոփայություն
    • Թատերագիտություն
    • Հրապարակախոսություն
  • Հետադարձ հայացք
    • Կենսագրականներ
    • Հուշեր
    • Նամականի
    • Մեր մեծերը
  • Հուշակոթողներ
    • Թանգարաններ
    • Տաճարներ
    • Տուն-թանգարաններ
    • Քարանձավներ
  • Օնլայն վաճառք
  • Տեսադարան
BREAKING NEWS
ՓԱՇՈՅԱՆԻ ԳԱՂԱՓԱՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՆԵՐԻՆ
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ. ԱՂԱՎՆՈՒ ՎԱՆՔԸ (Ազգային ավանդություն)
ՊԱՏԵՐԱԶՄ
Ցեղասպանությունը փաստերի լեզվով
Հասմիկ Սարգսյան. ԱՐԴ ԱՐԵՎԵԼՔԸ ՔԵԶՆՈՎ Է ՀՂԻ…
Տիգրան Մանսուրյանը երբ խոսում է, մեղեդի է, իսկ երբ լուռ է՝ դառնում է ԼՌՈՒԹՅԱՆ ՍԻՄՖՈՆԻԱ… 

Տեառնընդառաջ

Posted On 14 Feb 2015
Comment: 0
Tag: Վարդուհի Աղաբեկյան, Տեառնընդառաջ

Տեառնընդառաջ` գրաբարյան բառ է, բառի ստուգաբանությնն հետևյալն  է՝ «Տիրոջն ընդառաջ ելնել» կամ «Տիրոջը դիմավորել», «Տիրոջն ընդառաջ գնալ»։ Ժողովրդի մեջ տոնը հայտնի է Տերընդեզ կամ Տերնտես, Տանդառեջ, Տնդալեշ անուններով,  որոնք` ըստ մեկնիչների ծագել են «Տերն ընդ ձեզե անվանումից: Հայ Եկեղեցու անշարժ տոներից մեկն է և նշվում է ամեն տարի փետրվարի 13-14-ին՝ Քրիստոսի Սուրբ Ծննդյան և Աստվածհայտնության տոնից 40 օր հետո:

Տոնը ունի Աստվածաշնչյան հիմք` ըստ հրեական օրենքի, ամեն մի արու զավակի ծնունդից հետո, երբ լրանում էին սրբագործման 40 օրերը, նորածնի մայրն իր երեխայի հետ այցելում էր Տաճար, զոհ մատուցում և իր զավակի համար օրհնություն ստանում քահանայից: Այսպես եւ Հովսեփն ու Մարիամը` Յիսուսի երկրավոր ծնողները,  40-օրական մանուկ Հիսուսին ընծայբերում են Աստծուն` Երուսաղեմի տաճարում: Այս մասին հիշատակում է Ղուկաս ավետարանիչը (Ղուկ. 2;22-24):

Արդ…Երուսաղեմում Սիմեոն անունով մի մարդ կար և նրան Սուրբ Հոգուց հրամայված էր մահ չտեսնել, մինչեւ Տիրոջ Օծյալին տեսնելը: Սիմեոն ծերունին տեսնելով մանկանը՝ Տիրոջն ընդառաջ է գնում, այստեղից և առաջանում է տոնի անվանումը` «Տիրոջն ընդառաջ»:

 Սրբազան ավանդության համաձայն՝ երբ տեղ են հասնում, Աստծո հրամանով փակված տաճարի արևելյան  դուռը դղրդյունով բացվում է և մարդիկ ճրագներով դուրս են  գալիս տներից տեսնելու, թե ինչ է կատարվում, և այդպիսով ակամա լուսավորում են Հիսուսին: Այստեղից է, համաձայն ավանդության, կրակներ վառելու սովորույթը:  

 Տեառնընդառաջի ծիսական արարողակարգը սկսվում են փետրվարի 13-ի երեկոյան` եկեղեցակն օրացույցի համաձայն երեկոյան ժամերգությունից հետո փոխվում է օրը: Տվյալ դեպքում փետրվարի 14-ը սկսվում է փետրվարի 13-ի երեկոյից: Հայոց Եկեղեցու կանոնի համաձայն` տոնի նախօրեին` երեկոյան ժամերգությունից հետո, կատարվում է նախատոնակ,այն ազդարարում է տոնի սկիզբը:Կանոնի հանձայն նախատոնակի արարողության ավարտին կատարվում է Անդաստանի կարգ` աշխարհի չորս ծագերի, արտերի և այգիների օրհնություն: Անդաստանին հաջորդում է մոմերի օրհնության արարողությունը:  Օրհնված մոմի կրակով վառում է Տեառնընդառաջի խարույկը`  իբրև Քրիստոսի լույսի խորհրդանիշ:

Տեառնընդառաջի տոնին Հայաստանյայց բոլոր եկեղեցիներում մատուցվում է Սուրբ և Անմահ  Պատարագ: Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի տնօրինությամբ, Տեառնընդառաջի պատարագի ավարտից հետո հայոց եկեղեցիներում տեղի է ունենում նորապսակ զույգերի օրհնության կարգ:Եթե Տեառնընդառաջի օրը համընկնում է Մեծ Պահքի շրջանին, ապա բացվում են եկեղեցիների Սուրբ խորանների վարագույրները, և մատուցվում է բաց Պատարագ:

Տեառնընդառաջի տոնը հորդոր է ` Տիրոջն ընդառաջ գնալու, Աստծո կամքը կատարելու:

Պ ա տ կ ե ր ա գ ր ո ւ թյ ո ւն: «Տյառնընդառաջ»  թեմայի նկարներն ու բարձրաքանդակները հայկական մանրանկաչության մեջ պահպանվել է 11-րդ դարի մատյաներում: Պատկերում են Երուսաղեմի տաճարի դիմաց կամ ներսում քառասուն օրական Հիսուսին, որին Աստվածամայրն իբրև Հայր Աստծուն ընդառաջ գնալու խորհրդանշական քայլ, ներկայացնում է Սիմեոն ծերունուն և Աննա մարգարեուհուն: Սովորաբար, Մանկանը գրկած Մարիամը զբաղեցնում է պատկերի ձախ հատվածը, նրա կողքին կամ հետևում Հովսեփն է` ձեռքերում պահած երկու տատրակ:

Երբեմն կերպարների դասավորվածությունը փոխվում են. Հովսեփը գրկած է լինում Հիսուսին, Մարիամը հետևում է տեսարանին: Կենտրոնում տաճարի խորանն է, որի մեջ,որպես սրբության սրբոց հաճախ պատկերվում է ոսկե սափորն  և Աստծո Ուխտի տապանակը: Կենտրոնից դեպի աջ պատկերվում են Սիմեոնը և Աննան:

Ե ր ա ժ շ տ ո ւ թյ ո ւն: Շարականագիրների միջնադարյան ցուցակների հեղինակները կանոնի շարականների հորինումը միահամուռ ընծայում են Մովսես Խորենացուն: Կանոնում առկա են ինչպես «չափավոր», այնպես էլ՝ «ծանր» տիպի երգեր, որոնք իրենց մեղեդիականոճական հատկանիշներով բնորոշ են Մովսես Խորենացու անվանն առնչվող առավել հավաստի շարականների ձայնեղանակային ինքատիպ հորինվածքին: Դրանցից նշելի են Տ-ի կանոնի «ծանր» Հարցը՝ «Օրհնեմք զքեզ», «չափավոր» Մեծացուսցեն՝ «Այսօր քրովբէական» կամ «չափավոր ծանր» Համբարձին՝ «Մարմնացեալդ ի Կուսէն»: 

Վարդուհի ԱՂԱԲԵԿՅԱՆ

0
-1
Previous Story

Դամասկոսում կայացել է դեսպան Արշակ Փոլադյանի՝ Ցեղասպանության մասին պատմող գրքի շնորհանդեսը

Next Story

ՏՐՆԴԵԶ ԿԱՄ «ՀՐՈՎ ՄԿՐՏՎԱԾ ՆԱԻՐՅԱՆ ՈԳԻՆ»

Related Posts

0

Տերտերյանի երաժշտությունը ուղղված է ոչ թե մարդուց դեպի տիեզերք, այլ տիեզերքից դեպի մարդը, նրա հոգու խորքը

Posted On 05 Aug 2015
, By Lragrox Lragrox
0

Աղանդավորության դեմ պայքարում պետք չէ ամեն բան թողնել եկեղեցուն

Posted On 11 Jun 2015
, By Lragrox Lragrox
0

Աղանդների ազդեցությունը անհատի հոգևոր և բարոյական կերպարի ձևավորման վրա

Posted On 10 Jun 2015
, By Lragrox Lragrox
0

Վարդան Այգեկցի. Ո˜վ քահանաներ և Աստծո ժողովուրդ հունձն առեք ճշմարիտ խոնարհությունը և հեզությունը

Posted On 08 Jun 2015
, By Lragrox Lragrox

Leave a Reply Cancel reply

*
*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Մագաղաթի նոր լոգտիպը

Վերջին նյութերը

  • Կյանքից հեռացել է ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Էլմիրա Հեքեքյանը
  • ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ ԴԻՄԱՊԱՏԿԵՐԸ՝ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾ ՀՈՒՇԱՊԱՏՈՒՄ – ՎԿԱՅԱԲԱՆՈՒԹՅԱՄԲ
  • Կարս. պատմությունը, կառուցվածքը և հայկական հուշարձանները
  • ՇՏԱՊ. ՄԱԳԱՂԱԹ կայքը դիմում է իր ընթերցողներին և համակիրներին
  • «ՄԻ ՊՏՂՈՒՆՑ» ԱՐՅԱՆ ԿԱՆՉԸ ՍՊԱՐՏԱԿ ՂԱՐԱԲԱՂՑՅԱՆԻ «ԱՐԵՎԻ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԸ» ԳՐՔՈՒՄ
  • ԱՐՎԵՍՏ՝ ԱՆԴՈՐՐԻ ԲԱԶՄԱԽՈՍՈՒԹՅԱՄԲ. ՆԵՐՍԵՍ ՄԵԼԻՔՅԱՆ
  • Վրեժ Սարուխանյանը՝ գեղջկական նոր տաղիկների մասին
  • Երկյուղ Մեծի հանդեպ
  • …Խոնարհում
  • Խմորի գնդեր տաշտաքերից

facebook

ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ. չպղծված ֆիլմ

Просмотры

  • afsgg ahsgshg jahsja - 155,707 views
  • Քըրք Քրքորյանը հետաքրքրվել է, թե ինչքան գումար կպահանջվի Թուրքիայի տարածքում գտնվող հայկական հողերը գնելու համար - 68,534 views
  • Բացահայտում. Դա Վինչին իր նշումները ծածկագրել է… հայերեն - 65,514 views
  • Ըմպելիք, որն օգտակար է վահանագեղձի բոլոր հիվանդությունների դեպքում։ Ինչո՞ւ - 60,813 views
  • Բացահայտում. Մենդելեևի երազը և հայոց այբուբենը - 40,602 views
  • Անհերքելի ապացույցներ այն մասին, որ շումերերենը հայերեն է - 36,303 views
  • Հայ ակադեմիկոսը քաղցկեղը կանխարգելող պատվաստանյութ է ստեղծել - 36,035 views
  • Պուշկինի «Ты трус, ты раб, ты армянин» արտահայտության իրական պատմությունը - 33,065 views
  • Եգիպտոսի հայ թագուհիները - 31,877 views
  • Վատիկանը գաղտնազերծել է հայերի Ցեղասպանության մասին փաստաթղթերը.թուրքերի գազանությունները ցնցող են - 28,493 views
Рейтинг@Mail.ru
© 2013 Magaghat.am Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս հղումը magaghat.am-ին պարտադիր է:Սույն կայքի բոլոր լրատվական հրապարակումները անհատական օգտագործման համար են։ Տեղեկատվություն տարածող այլ միջոցներում սույն կայքի հրապարակումների (մասնակի կամ ամբողջական) վերահրապարկման համար անհրաժեշտ է magaghat.am ադմինիստրատորի թույլտվությունը։ Խախտում թույլ տված անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության օրենքով սահմանված կարգով։ Կայքը պատրաստել է Արտուշ Չիբուխչյանը` 093124577 Կապ` Արման Հովհաննիսյան 055065023 magaghat.am@gmail.com