• Home
  • Թարգմանություն
  • Ուսանողական անկյուն
  • Տեսադարան
  • ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ
  • Eng
  • Рус
  • Հայ
  • Fra
  • Գլխավոր
    • Իրադարձություն
    • Հարցազրույցներ
    • Մշակութային անցուդարձ
    • Տեղեկատվություն
    • Հասարակություն
    • Սոցիալական ցանցեր
    • Առողջություն
  • Մշակույթ
    • Արձակ
    • Կինո
    • Թատրոն
    • Մանրանկարչություն
    • Պար
    • Լուսանկարչություն
    • Պոեզիա
    • Հայկական գորգագործություն
    • Խեցեգործություն
    • էպոս
    • Կրոն
    • Տարազներ
    • Տոն
    • Քանդակագործություն
  • Գիտական հոդվածներ
    • Արվեստաբանություն
    • Աստվածաբանություն
    • Բանասիրություն
    • Գրականագիտություն
    • Երաժշտագիտություն
    • Լեզվաբանություն
    • Ծիսագիտություն
    • Հոգեբանություն
    • Մանկավարժություն
    • Պատմաբանություն
    • Փիլիսոփայություն
    • Թատերագիտություն
    • Հրապարակախոսություն
  • Հետադարձ հայացք
    • Կենսագրականներ
    • Հուշեր
    • Նամականի
    • Մեր մեծերը
  • Հուշակոթողներ
    • Թանգարաններ
    • Տաճարներ
    • Տուն-թանգարաններ
    • Քարանձավներ
  • Օնլայն վաճառք
  • Տեսադարան
BREAKING NEWS
ՓԱՇՈՅԱՆԻ ԳԱՂԱՓԱՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՆԵՐԻՆ
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ. ԱՂԱՎՆՈՒ ՎԱՆՔԸ (Ազգային ավանդություն)
ՊԱՏԵՐԱԶՄ
Ցեղասպանությունը փաստերի լեզվով
Հասմիկ Սարգսյան. ԱՐԴ ԱՐԵՎԵԼՔԸ ՔԵԶՆՈՎ Է ՀՂԻ…
Տիգրան Մանսուրյանը երբ խոսում է, մեղեդի է, իսկ երբ լուռ է՝ դառնում է ԼՌՈՒԹՅԱՆ ՍԻՄՖՈՆԻԱ… 

ՆԺԴԵՀԻ ԵՐԱԶԱՆՔԸ ՀԱՅԻՆ ՀԱՅՐԵՆԱՏԵՐ ՏԵՍՆԵԼՆ ԷՐ

Posted On 31 Aug 2014
Comment: 0
Tag: Գարեգին Նժդեհ, Հրաչուհի Փալանդուզյան, Մայքլ Առլեն, նժդեհագետ Արմեն ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Նժդեհ_1921Հրաչուհի Փալանդուզյանի զրույցը փիլիսոփա, նժդեհագետ Արմեն ՍԱՐԳՍՅԱՆ հետ -, «Մեր երկրագնդի վրա երկու ուժեր չեն հոգնում` ժամանակն ու հայը` մեկը կործանելով, մյուսը վերաշինելով»: Հայի այլ` ավելի ամբողջական բնութագիր Նժդեհը սահմանե՞լ է:

-Որպես այդպիսին` առանձին սահմանում Նժդեհը չի տվել, բայց նրա տեսական ժառանգության մեջ կան հայի կերպարին նվիրված բազմաթիվ բաժիններ: Նա այսպիսի հարցադրումներ է կատարում` ինչպիսի՞ն էինք, ինչպիսի՞ն ենք և ինչպիսի՞ն պետք է լինենք: Այսօր այնպիսին չենք, ինչպիսին էինք, բայց պարտականություն ունենք դառնալու այն` ինչ էինք և գերազանցելու դա: Ընդհանուր առմամբ հային հատուկ են անընչասիրությունը և շինարար ոգին: Հատուկ չէ չարախնդությունը` չար ուրախությունը: Հայը տառապում է ոչ միայն իր «գոյության ծանրածանր պայքարի արդար ցավից, այլև մարդու և աշխարհի անկատարության գիտակցությունից»:

-Ժամանակին Նժդեհը խիստ մեղադրանքներ է ուղղել Մայքլ Առլեն Ավագին` հայոց հոգեբարոյական նկարագրին տված բացասական գնահատականի համար: Պատճառը ո՞րն էր:

-Մայքլ Առլենն իր մի շարք հրապարակումներում խոսել է հայի կերպարի թերի կողմերի մասին, ինչն էլ դարձել է Նժդեհի «Բաց նամակ Մայքլ Առլենին» փոքրածավալ հոդվածը գրելու շարժառիթը: Խնդիրն այն է, որ Նժդեհը գրողի քննադատությունը կառուցողական չի համարել, հիմնավորելով, որ այն ուղղված է ոչ թե հայի հոգեբարոյական կերպարի վերափոխմանը, այլ սեփական ազգային պատկանելությունից փախուստին:

– Հայաստան կամ Հայրենիք հասկացության նժդեհյան բանաձևում գոյություն ունի՞:

– Ըստ նրա` Հայրենիքը երկու ընկալում ունի` աշխարհագրական և հոգևոր: Տարածքը Հայրենիքի միայն աշխարհագրական զրահն է: Երբ Նժդեհն ստեղծեց ցեղակրոնության ուսմունքը` նրա նպատակ հռչակեց հային մշակութային ու քաղաքական անտերությունից փրկելը և հայրենատեր դարձնելը: Որպես քաղաքական գործիչ` նա հայի խնդիրը համարում էր Արևմտյան Հայաստանի ազատագրումը և պատմական արդարության վերականգնումը:

– Արևմտյան Հայաստանի ազատագրման հնարավորությունը նա շաղկապել է երկրորդ աշխարհամարտի ելքին և դրանով պետք է բացատրել նաև նրա համագործակցությունը հիտլերյան Գերմանիայի հետ: Կարծես թե այս կապը մեկնաբանության կարիք չունի, այդուհանդերձ մինչ օրս շահարկվում են Նժդեհի և նացիստների ընդհանրությունները:

– Հենց որևէ մեկը ցանկանում է Նժդեհի կերպարի շուրջը բացասական մթնոլորտ ձևավորել` մեջտեղ է բերում այդ որակումը: Սակայն հիտլերյան գաղափարախոսության և Նժդեհի տեսական ժառանգության միջև ոչ մի ընդհանրություն չկա, հակառակը պնդողներն ընդամենը մեթոդաբանական անգրագիտություն են դրսևորում: Այո, նա համագործակցեց նացիստների հետ, բայց միայն այն պատճառով, որ տվյալ ժամանակաշրջանում հայափրկության այլընտրանք չկար: Չմոռանանք, որ երբ 1930-ականներին Գերմանիայում հակահայ հզոր ալիք բարձրացավ` տեղի հայ համայնքը Նժդեհի նախաձեռնությամբ և Արտաշես Աբեղյանի գործուն մասնակցությամբ հանձն առավ այդ ալիքի մեղմման աշխատանքը և գերմանական կառավարությունը հայանպաստ որոշումներ ընդունեց:

-Ցեղակրոնության մեջ ևս ոմանք նացիզմ են պեղում:

-Այո, հատկապես մաքուր արյան պաշտամունքին և խառնամուսնությունների բացառմանը վերաբերող դրույթներում: Ցեղակրոնության պաշտամունքային օբյեկտների շարքում արյան պաշտամունքը տեղ է գտել ոչ թե հարցի կենսաբանականացման ներքին համոզմունքով, այլ նախևառաջ տվյալ ժամանակաշրջանում որոշակի խնդիրների լուծման նպատակով: Ուզում եմ կրկնել հանրահայտ հակափաստարկը` արյան հիտլերայան միստիֆիկացիան արյունալի էր, ենթադրում էր աստիճանակարգություն, նժդեհյանը՝ միանգամայն հակառակը:

-Մեր քաղաքական դաշտում կան ուժեր, որոնք իշխանություններին հարվածելու նպատակով նրանց քամահրանքով կոչում են «նժդեհական»: Իհարկե, իշխանություններին պետք է հաճախ քննադատել, սակայն մի տպավորություն ունեմ, թե սա ներմուծված մարտավարություն է: Թե՞ պարզ թյուրըմբռնում է:

-Ես կասեի՝ և այն, և այն: Ես բացում եմ հայրենական մամուլը և տեսնում նժդեհյան չիմացությամբ Նժդեհի քննադատություն: Հոդվածագիրը եթե ցանկանար՝ անգամ սեփական ջանքերով դա կհաղթահարեր: Բայց երբ տեսնում եմ, որ դա քաղաքական որոշակի պատվեր է` համարում եմ անթույլտրելի: Դա ոչ միայն հարգանքի տուրք չէ անցյալի մեր մեծերի հանդեպ, այլև ընդվզում է մեր ապագայի նկատմամբ:

-Ասում է՝ «Ազգերը ամենից շատ տառապել են և կտառապեն իրենց տականքների երեսից»: Մեր «ազգային տականքից» փրկվելու միջոցը ևս, կարծում եմ, ինքնաճանաչությունն է, որն այսօր մի բարձիթողի ոլորտ է: Հենց իր՝ Նժդեհի մասին ամբողջ հայ ժողովո՞ւրդը գիտի, երիտասարդությունը նրա գաղափարներով կրթվո՞ւմ է:

-Շատ քիչ հայ կգտնենք, որ Նժդեհի անունը լսած չլինի: Այլ կերպ ասած՝ նա հայտնի անուն է: Բայց ցավալին այն է, որ հայտնի չէ, թե ինչով է հայտնի կամ ինչով է արժանի հայտնի լինելու: Նժդեհի ժառանգության քարոզչության առումով որոշակի աշխատանք կատարվում է, սակայն դա բավարար չէ, որպեսզի հայ հասարակությունը խորությամբ ըմբռնի, ապաև կենսագործի մեծ մտածողի թե ազգաշահ, թե համամարդկային գաղափարները:

«Ազգային գիտակցություն» հիմնադրամ, 2007թ.
Հրաչուհի Փալանդուզյան

0
0
Previous Story

Այս քարերի վրա հազար աչք կա

Next Story

Աշոտ Մելքոնյան. Հատուցումն անկասկած պետք է լինի

Related Posts

0

ՏԻԳՐԱՆ ՖԱՐՄԱՆՅԱՆ

Posted On 25 Apr 2019
, By Christina Abrahamyan
1

ՇՏԱՊ. ՄԱԳԱՂԱԹ կայքը դիմում է իր ընթերցողներին և համակիրներին

Posted On 11 Feb 2019
, By Christina Abrahamyan
0

ՄԱՇՏՈՑՅԱՆ ՉՈՐՍ ԴՐՎԱԳ

Posted On 13 Jul 2018
, By Christina Abrahamyan
0

ՀԱՅԱԶՏՈՒՄ

Posted On 08 Jul 2018
, By Christina Abrahamyan

Leave a Reply Cancel reply

*
*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Մագաղաթի նոր լոգտիպը

Վերջին նյութերը

  • Թումանյանը Իսահակյանի հուշերում
  • Գույժ. 77 տարեկան հասակում մահացել է անվանի շինարար և բարերար Վարդգես Արծրունին
  • Անդրադարձ «Արցախի գրական դարբնոց» սեմինար-քննարկմանը
  • ՏԻԳՐԱՆ ՖԱՐՄԱՆՅԱՆ
  • Ո՞ՐՆ Է, ԱՆՈՒՇ, ՁԵՐ ԱՐԴԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
  • ՀԱՅՈՑ ԻՄԱՍՏԱԿԻՐ ՀՆՉՅՈՒՆՆԵՐ
  • «Մաեստրո Մանսուրյան». ֆիլմ՝ նվիրված վարպետի 80-ամյակին
  • ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍ ՀՈՒՇԻ ԱՐԹՆՈՒԹՅԱՄԲ
  • ԱՐԹՈւՐ ՄԵՍՉՅԱՆ ՄԱՐԴԸ, ՈՎ ՍԻՐՈւՄ Է ՄԵՐՁԱՎՈՐԻՆ, ԸՆԿԵՐՈՋԸ, ԴՐԱՑՈւՆ, ՔԱՂԱՔԱՑՈւՆ, ՈւՐԵՄՆ՝ ԱՍՏԾՈւՆ
  • ԳԵՂԱՆԿԱՐԻՉ ԱՐՄԵՆ ՎԱՀՐԱՄՅԱՆԻ ԱՐԹՄՆԻ ԵՐԱԶՆԵՐԸ

ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ. չպղծված ֆիլմ

Просмотры

  • afsgg ahsgshg jahsja - 162,259 views
  • Քըրք Քրքորյանը հետաքրքրվել է, թե ինչքան գումար կպահանջվի Թուրքիայի տարածքում գտնվող հայկական հողերը գնելու համար - 68,862 views
  • Բացահայտում. Դա Վինչին իր նշումները ծածկագրել է… հայերեն - 66,072 views
  • Ըմպելիք, որն օգտակար է վահանագեղձի բոլոր հիվանդությունների դեպքում։ Ինչո՞ւ - 61,136 views
  • Բացահայտում. Մենդելեևի երազը և հայոց այբուբենը - 42,026 views
  • Անհերքելի ապացույցներ այն մասին, որ շումերերենը հայերեն է - 36,687 views
  • Հայ ակադեմիկոսը քաղցկեղը կանխարգելող պատվաստանյութ է ստեղծել - 36,236 views
  • Պուշկինի «Ты трус, ты раб, ты армянин» արտահայտության իրական պատմությունը - 33,388 views
  • Եգիպտոսի հայ թագուհիները - 32,153 views
  • ՀԱՅԸ մարդկային ցեղի ակունքն է և առնվազն 50.000 տարեկան է - 30,043 views
Рейтинг@Mail.ru
© 2013 Magaghat.am Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս հղումը magaghat.am-ին պարտադիր է:Սույն կայքի բոլոր լրատվական հրապարակումները անհատական օգտագործման համար են։ Տեղեկատվություն տարածող այլ միջոցներում սույն կայքի հրապարակումների (մասնակի կամ ամբողջական) վերահրապարկման համար անհրաժեշտ է magaghat.am ադմինիստրատորի թույլտվությունը։ Խախտում թույլ տված անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության օրենքով սահմանված կարգով։ Կայքը պատրաստել է Արտուշ Չիբուխչյանը` 093124577 Կապ` Արման Հովհաննիսյան 055065023 magaghat.am@gmail.com